Prabuddha Jivan 2010 01

Author(s): Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh

Page 7

જાન્યુઆરી, ૨૦૧૦
રડતાં રડતાં ઘર આંગણે પગ મૂકતા નથી. કાલે તું પાછો આવે ત્યારે એ જ છોકરાને આ પથ્થરથી માર ખાધાનો આનંદ અને શોરબકોર મને સાંભળવા જોઈએ. યાદ રાખ આપણા પૂર્વજો રાજાના સલામતી દળના આગેવાનો હતો.
પ્રબુદ્ધ જીવન
બોલ્યો નથી?' જવાબમાં એણે નાના બાળકોને ઘણા ચિત્રો દ્વારા અને નાટ્યાત્મક રીતે ‘હે અમાશ બાપ' જેવી પ્રાર્થના શીખવનાર એક બુટ્ટા લાંબી દાઢીવાળા ફાધરની વાત કહી. એ ફાધરે શીખવેલું કે આપણા દુશ્મનોને માફી આપ્યા વગર ‘હે અમારા બાપ' એ પ્રાર્થના બોલવાનો અર્થ એ છે કે, ‘હે પરમેશ્વર પિતા, જેમ અમે અમારા અપરાધીઓની ક્ષમા ના કરીએ છીએ તેમ તમે અમારા અપરાધોની ક્ષમા ના કરો અને અમને સ્વર્ગના પરમસુખને બદલે નરકની પીડાઓ આપો.' એ પછી એમણે સ્વર્ગ વિશેના આકર્ષક ચિત્રો અને નરક વિશેના ઘૃણા ઉપજાવે તેવાં ઘણાં ચિત્રો પણ બતાવેલાં. આ વાત કહ્યા પછી ટોમીએ દાદાને પૂછ્યું, ‘દાદાજી, કોને આવા નરકમાં જવું ગમે ?'
દાદાએ એની મમ્મીને ઠપકો આપ્યો. પ્રાર્થનાનો કાર્યક્રમ પૂરો થયા પછી બધા એના વિશે વાત કરતાં રહ્યાં. દાદીએ કહ્યું કે આવી પવિત્ર પ્રાર્થના બોલવા ના પાડનાર ટોમીને કંઈ ભૂત વળગ્યું હશે ! એની મમ્મી એક ગ્લાસ દૂધ લઈને રૂમની અંદર પ્રવેશી તે પહેલાં બારીની એક બાજુએ ઊભી રહીને ચોરીછૂપીથી ટોમી ખાટલા ઉપર શું કરતો હતો એ નિહાળવા લાગી. મોટાભાઈએ આપેલા પથ્થરને હાથમાં આમતેમ ફેરવતાં તે આડો પડ્યો હતો. મમ્મી આવી ત્યારે એણે ઝડપથી એ પથ્થર તકીયાની નીચે સંતાડી દીધું. ટોમીને વહાલથી દૂધ પીવડાવતી વખતે મમ્મીએ શાંત સ્વરથી પૂછ્યું કે તારા હાથમાં આ પથ્થર કયાંથી આવ્યો ? આ તો અમસ્તો આંગણામાંથી લીધો, એમ કહીને એણે ગુસ્સામાં મમ્મીના હાથમાંથી દૂધ લઈ પીવા લાગ્યો. મમ્મી ધીમે રહીને રૂમમાંથી બહાર ગઈ અને દાદાને આ વાત કરી. ઘણા પુત્ર-પૌત્રોના હઠ, ઝઘડા અને શબ્દોની સાઠમારી જોયેલા દાદાને લાગ્યું કે દાળમાં કંઈક કાળું છે. સ્વસ્થ મને દાદા ટોમીના રૂમમાં પ્રવેશ્યા. તેઓ ટોમીના ખાટલા પર બેસી એના માથા ઉપર વહાલથી હાથ ફેરવવા લાગ્યા. ટોમીને
દાદાએ રૂમ બહાર આવીને ટોમી પાસેથી લીધેલો પથ્થર જૉનીને બતાવ્યો. એમણે પૂછ્યું, તને ખ્યાલ છે આ પથ્થર ટોમી પાસે ક્યાંથી આવ્યો ? જાંની ગભરાઈને જવાબ ન આપતાં દાદાએ પહાડી અવાજમાં પૂછ્યું: 'કેમ તેં આવું કર્યું?” જવાબમાં જાનીએ કહ્યું, ‘કુટુંબની ઈજ્જત માટે’. ઘરના બધા સભ્યો ઊભા રહીને આ નાટક જુએ છે તે જાણીને દાદા મોંની ગંભીરતા છોડીને મંદ સ્વરે પ્રેમથી જૉનીને કહ્યું, 'તું વેર વાળવાની ઈચ્છા સાથે ‘ૐ અમારા બાપ’ એ પ્રાર્થના બોલ્યો, એથી આ પ્રાર્થનાના અર્થનો અનર્થ કેવી રીતે થશે તે તું સમજે છે? ના સમજે તો તારાથી પંદર વર્ષ નાના ટોમી પાસેથી શીખી લે. તું પુખ્તવયનો થયો છે અને આવતા વર્ષે તારું લગ્ન થવાનું છે. ક્ષમાધર્મના પાળનારા યુગલો રોજ ઝધડતાં રહે. આવા કુટુંબોમાં શાંતિ ના રહે. કાલે સવારે તું ટોમીને લઈને મારી પાસે આવજે અને આપણે ત્રણેય પેલા છોકરાને ઘેર જઈશું. કેરીથી ઘા કરનાર છોકરાને અને તેના માબાપને સાથે બોલાવીને આપણા ઘેર જઈશું. કેરીથી ઘા કરનાર છોકરાને અને તેના માબાપને સાથે બોલાવીને આપણા ઘેર શું થયું એ કહ્યા પછી ક્ષમા-ધર્મ વિશે બેએક વાત હું કરવાનો છું. ત્યારે જૉની તને સમજાશે આપણા કુટુંબની ઈજ્જત એટલે શું.' આ ઘટના પછી બંને કુટુંબોનો સંબંધ વધારે નિકટનો થયો અને આ બંને છોકરાઓ દિલોજાન મિત્રો બની ગયા. બાઈબલમાં સમા-ધર્મ
આ દાખલાને પૂર્વભૂમિકા તરીકે રાખીને આ વિશે બાઈબલમાં ઈસુ શું શીખવે છે એ જરા જોઈશું.
બાઈબલમાં ઈસુ ઘણી બધી દૃષ્ટાંત કથાઓ વડે પ્રભુ પરમેશ્વર કેવા દયાળુ અને ક્ષમાશીલ છે એ ભાર દઈને શીખવે છે (દા. ત. લૂક ૧૫). ઈસુએ શીખવેલું કે જેમ આપણા પરમપિતા ક્ષમાશીલ છે
તો દાદા તરફ ખૂબ પ્રેમ અને આદરભાવ. આવા પ્રેમાળ દાદા પાસેથીતેમ એમના બધાં સંતાનોએ પણ હોવું જોઈએ. ઉપરાંત બધા લોકોને
ટોમી કોઈ પણ વાત છુપાવતો નહતો.
ભગવાનનાં સંતાનો અને આપણા ભાઈભાંનો ગણીને હંમેશાં માફી આપવી જોઈએ. બાઈબલના સંત માથ્થીત પવિત્ર પુસ્તકમાં ઈસુને શિષ્યો પૂછે છે, સાત વાર ક્ષમા આપવાથી બસ છે? ત્યારે
ટોમીભાઈ અને હું કેરાલાના સંત થોમસ ખ્રિસ્તીઓ એમ જણાતા અને પહેલા સૈકાથી નંબુદી બ્રાહ્મણ ક્રોમથી ખ્રિસ્તી બનલા ખ્રિસ્તી કુટુંબના હતા. આવા કુટુંબોમાં સાંજે અડધા-પોણા કલાકની કુટુંબપ્રાર્થના હોય છે. દાદા-દાદીઓ, મા-બાપ વગેરે વડીલોને બેસવાના ખાસ આસનો હોય છે. આ કુટુંબ ભક્તિની એક ખાસ પ્રાર્થના ઈસુએ શીખવેલી ‘હે અમારા બાપ’ એ પ્રાર્થના છે (માથ્થી ૬ઃ૭-૧૫). એની એક કડી આ છેઃ જેમ અમે અમારા અપરાધીઓની ક્ષમા કરીએ છીએ તેમ તમે અમારા અપરાધોની ક્ષમા કરો..
દાદાની ઈચ્છા પ્રમાણે ઘરમાં સૌથી નાના એવા ટોમી પાસે ' અમારા બાપ' જેવી કેટલીક પ્રાથમિક પ્રાર્થનાઓ વડીલો વંચાવતા. પણ આજના દિવસે ‘હે અમારા બાપ' બોલવાની એણે સાફ ના પાડી. માબાપની અને ખુદ દાદાની આજ્ઞા માન્યા વગર એણે બીજી પ્રાર્થનાઓ વાંચવાનું શરૂ કર્યું. ઘરમાં સૌથી પ્રતિષ્ઠિત દાદાની આજ્ઞા તોડતાં જોઈને ગુસ્સે થઈને ટોમીની મમ્મીએ એને એક તમાચો માર્યો. તે રડતાં રડતાં એની રૂમ તરફ નાઠો.
ટોમી પાસેથી ઘણી બધી વાતો જાણી લીધા પછી દાદાએ છેવટે એને પૂછ્યું, ‘ટોમી બેટા, તું ‘હે અમારા બાપ’ એ પ્રાર્થના કેમ