________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
થયો હતો તેથી તંગદિલી છવાઈ હતી. હરિજને ભયભીત બન્યા હતા. છેવટે એમના રક્ષણ માટે તા. ૨૫-૪-૧૯૮૭ થી ૨ કૅસ્ટેબલે મૂકવામાં આવ્યા હતા, રાતી દેવડી ગામે પણ હરિજને અને સવ વચ્ચે અસ્પૃશ્યતા અંગે ઝઘડો થતાં એક હરિજનનું ખૂન થયું હતું, તેથી તા. ૯-૯-૧૯૮૩ થી હરિજનેના રક્ષા માટે એક હેડ કોસ્ટેબલ મુકવામાં આવ્યા હતા. ગંડળ તાલુકાના ધાવદર ગામે હરિજને અને પટેલે વચ્ચે સંઘર્ષ થયું હતું તેથી એક હેડ કંસ્ટેબલ અને ૩ ટેબલે હરિજનના રક્ષણ માટે તા. ૫-૬-૧૯૮૭ થી ધાવદર ગામે મૂકવામાં આવ્યા હતા. એ જ રીતે આ જિલ્લાના ધુળેરિયા ગામે પણ એક હેડ કસ્ટેબલ અને ત્રણ કૅન્સટેબલે લગભગ બે વર્ષથી પણ વધારે સમય સુધી હરિજનના રક્ષણ માટે મૂકવામાં આવ્યા હતા. આર્થિક કારણે :
ગ્રામવિસ્તારોમાં જમીનદારનાં ખેતરમાં કામ કરનાર ખેતમજૂરમાં દલિત મજૂરોનું પ્રમાણ વિશેષ હોય છે. એ મજૂરો પાસે વધુમાં વધુ વેઠ અને વૈતરું કરાવી એમને કામના પ્રમાણમાં ઓછી દામ આપવામાં આવે છે. એમની સામે માથું ઊંચકનાર દલિત મજુરનું ખૂન પણ થઈ જાય છે. કેટલાક ભૂમિહીન દલિતને ટોચ-મર્યાદાની જમીનમાંથી ફાજલ પાડીને છેડી જમીન આપવામાં આવે છે એવે વખતે જમીનદાર પોતાની જમીન પાછી મેળવવા માટે દલિતેને પરેશાન કરે છે. વેઠમુક્તિ ઋણમુક્તિ, જમીનવિહોણાઓને વેચ મર્યાદાની જમીનમાંથી જમીનની ફાળવવી વગેરે અંગેના કાયદા હજુ સુધી પણ ગામડાંઓ સુધી પહોંચ્યા નથી. પરિણામે આ પ્રકારનાં આર્થિક કારણોસર પણ સૌરાષ્ટ્રમાં દલિતો પર અત્યાચારના બનાવો બન્યા છે.
રાજકોટ જિલ્લાના પડધરી પોલીસ સ્ટેશન હેઠળના નાના હડમતિયા ગામે દરબારો અને હરિજનો વચ્ચે જમીન બાબતે ભારે ઝઘડો થતાં દરબારોએ હરિજનોને હેરાન કર્યા હતા અને જાનથી મારી નાખવાની ધમકી આપી હતી તેથી તા. ૧૩-૧૦-૮૭ થી એમના રક્ષણ માટે બે હથિયારધારી કૈસ્ટેબલે મૂકવામાં આવ્યા હતા. રાજકીય કારણો:
ઈ.સ. ૧૯૪૭ માં દેશ આઝાદ થયો એ પછી લોકશાહી ઢબે રાજકીય પક્ષોને સંદુરસ્ત વિકાસ થે જરૂરી હતો, એને બદલે પક્ષીય ભાવના અશોભનીય રીતે તંગ બની. એનાં માઠાં પરિણામે સમાજના પ્રત્યેક વર્ગને ઓછાવત્તા પ્રમાણમાં ભેગવવાં પડવાં. સૌરાષ્ટ્રમાં પણ પક્ષ ખેંચતાણ અને વેટના રાજકારણનો ભોગ દલિત બન્યા. આ બાબતમાં રાજકારણીઓએ દલિતોને ઉપયોગ કરીને વર્ણભેદ વધારવામાં નોંધપાત્ર ફાળો આપ્યો છે."
રાજકટથી લગભગ ૭૦ કિ.મી. દૂર આવેલા કંડોરણાના દડવી ગામે ચૂંટણીનું ઝેર એટલી હદે પ્રસરી ગયું હતું કે છેવટે હરિજનના રક્ષણ માટે એસ.આર.પી. ના ૬ જવાને અને સાદી પોલીસના ૪ ટેબલે મૂકવા પડયા હતા, એમ છતાં એ ગામના હરિજન સરપંચનું ખૂન કરવામાં આવ્યું હતું. એ સરપંચના ખનના સમાચાર મળ્યા પછી, એક કલાક બાદ, એમના રક્ષણ માટે મૂકવામાં આવેલી પોલીસ ત્યાં આવી પહોંચી હતી. આ ઉપરાંત ગેડળ તાલુકાના ધુળશિયા ગામના હરિજન સરપંચને સુલતાનપુરના સરપંચની ચૂંટણીમાં અમુક જૂથને સાથ નહિ મળે એમ લાગતાં, ધુળશિયાના હરિજનેને ધમકી આપવામાં આવી હતી. છેવટે એમના રક્ષગુ માટે પણ એક હેડ કેટેબલ અને ૩ કબલે મૂકવા પડ્યા હતા. લેધીકા તાલુકાના ખિરસરા ગામના હરિજન આગેવાનનું પણ આવાં
જ કારણેયર ખૂન કરવામાં આવેલું. એ પછી ખિરસરાના હરિજનોના રક્ષણ માટે બે હથિયારધારી કોન્ટેબલે મૂકવામાં આવ્યા હતા. વાંકાનેર પાસેના મહીકા ગામને સરપંચ હરિજન હેવાથી ચૂંટણી ઓગસ્ટ/૧૯૯૦
પથિક
For Private and Personal Use Only
