Panchvastukgranth Part 2

Author(s): Haribhadrasuri, Rajshekharsuri
Publisher: Arihant Aradhak Trust

Page 4

॥ धरणेन्द्रपद्मावतीसंपूजिताय ॐ ह्रीं श्रीं श्री शंखेश्वर पार्श्वनाथाय नमः ॥ ॥ श्रीदान - प्रेम - रामचन्द्र- - हीरसूरिगुरुभ्यो नमः ॥
ऐं नमः
याकिनीमहत्तराधर्मपुत्रसुगृहीतनामधेय श्रीहरिभद्रसूरिविरचितः
स्वोपज्ञशिष्यहिताव्याख्यासमेतः | श्रीपञ्चवस्तुकग्रन्थः । द्वितीयो विभागः
( 3 ) व्रतस्थापना ( वडीहीक्षा)
संसारक्खयहेऊ, वयाणि ते जेसि १ जह य दायव्वा २ ।
पालेअव्वा य जहा, ३ वोच्छामि तहा समासेणं ॥ ६११ ॥ ( सूयागाहा ) वृत्ति:- 'संसारक्षयहेतूनि व्रतानि' प्राणातिपातादिविरत्यादीनि 'तानि येभ्यो यथा वा दातव्यानि पालयितव्यानि च यथा' येन प्रकारेण 'वक्ष्ये ' तथा 'समासेनैवे 'ति, सूचागाथासमासार्थः ॥ ६११ ॥
સંસારક્ષયના હેતુ ‘પ્રાણાતિપાતવિરમણ’ વગેરે વ્રતો કોને આપવાં ? કેવી રીતે આપવાં ? અને કેવી રીતે પાળવાં ? તે હું સંક્ષેપથી જ કહીશ. ગાથાનો આ સંક્ષેપથી અર્થ છે. [૬૧૧] व्यासार्थं त्वाह
अविरतिमूलं कम्मं तत्तो अ भवोत्ति कम्मखवणत्थं ।
1
ता विरई कायव्वा, सा य वया एव खयहेऊ ॥ ६१२ ॥
वृत्ति:- इह 'अविरतिमूलं कर्म्म, ततश्च' कर्म्मणो 'भवः' संसार इति, यस्मादेवं 'कर्म्मक्षपणार्थं तत्' तस्माद् 'विरतिः कर्त्तव्या, सा च' विरति: 'व्रतानि एवं क्षयहेतूनि ' इति गाथार्थः ॥ ६१२ ॥
વિસ્તારથી અર્થ તો ગ્રંથકાર સ્વયં કહે છે—
સંસારમાં કર્મનું મૂળ અવિરતિ છે. કર્મથી સંસાર (ચતુર્ગતિભ્રમણ) છે. આથી કર્મક્ષય માટે વિરિત કરવી જોઈએ. તે વિરતિ પ્રાણાતિપાતવિરમણ આદિ વ્રતો છે. આ પ્રમાણે વ્રતો કર્મક્ષયના हेतु छे. [१२]