Book Title: Nyayasara
Author(s): Bhasarvagna Acharya, Jaysinhsuri, Satish Chandra Vidyabhushan
Publisher: Asiatic Society
View full book text
________________
आगमपरिच्छेदः ।
२६५
पूर्व बुझेरुत्तरबुद्धप्रत्पादस्यापि दुरुपपादत्वात् स्मरणं न कथञ्चित् सङ्गतिमङ्गति ॥ १०८ ॥ अथोक्तन्यायेनैव बोडाभिमतं क्षणिकत्वमपि कुयितुमाह ।
एतेनैव क्षणिकत्वं निरस्तं शेयमिति ॥ एतेनेति । बुद्ध्यात्मनोराश्रयायिभावव्यवस्थापनन । यत्सत्तत् क्षणिक संश्च घटादिरित्यादिसाधनसाधितं क्षणिकत्वं व्यपास्तं जेयम् । तथाहि । क्षणिकले सत्त्वं हेतुस्तत्सत्त्वं किं प्रमेयत्वमर्थक्रियाकारित्वं वा । नायः पक्ष: । प्रमेयत्वस्य नित्यपक्षेऽपि विद्यमानत्वेनानैकान्तिकत्वात् । सर्ववस्तूनां क्षणिकलानित्यपक्ष एव नास्तौति चेन्न । क्षणिक त्वसाधकस्य हेतोरसिद्धत्वेन क्षणिकत्वस्थाद्याप्यप्रसिद्धत्वात् । नापि द्वितीयः । क्षणिकत्वे क्रमयोगपद्या. भ्यामर्थ क्रियाकारित्वस्य दुर्घटत्वात्। तथाहि । क्षणिकोऽर्थ: स्वामर्थकियां क्रमेण कु•द्योगपद्येनोभयरू पण वा। नाद्य:कल्पस्तस्याक्रमत्वात् । क्रमवत्त्वेऽपि वा कतिपयक्षणस्थायकत्वेन क्षणिकत्व भङ्गात्। न द्वितीयः । योगपद्येनै कस्मिन्नेव क्षणे सकलकलाकलापयाधिकाय्यैकदम्बकस्य नियादितत्वात् द्वितीयादिक्षणे क्षणिकत्वेन तस्यासत्त्वात् सकलशून्यतापत्तेः । न रतीय उभयपक्षोपक्षिप्तदोषानुषङ्गात् । इति सत्त्वहेतोरसिद्धत्वात् नत एव क्षणिकलपक्षः। तथाच प्रयोगः। नास्ति क्षणिकै कान्तोऽर्थक्रियाकारित्व विरहाइह्माहेतवदिति ॥ ११० ॥ एवं क्षणिकत्वस्य युक्तिबाधानुबोध्य प्रत्यक्षबाधान् दर्शयति ।
३४
Aho! Shrutgyanam

Page Navigation
1 ... 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356