Book Title: Nyayasara
Author(s): Bhasarvagna Acharya, Jaysinhsuri, Satish Chandra Vidyabhushan
Publisher: Asiatic Society

View full book text
Previous | Next

Page 310
________________ आगमपरिच्छेदः । २८५ भू द्यवस्थायां न कोऽपि प्रवरौवर्ति तथा । अयं भावः । भवदभिमतो मोक्षो मोहावस्थामनुकरोति । सर्वथा बुद्धिसुखयोरुच्छेदाहरणात् । ततो यथाहं मूर्खाद्यवस्थायां भूयाममिति मनीषया कमिदपि प्रेक्षावान् मूर्खाद्यवस्थायां न प्रवर्तते । तथा भवदुक्ते मोक्षे न कोऽपि प्रवति । चैतन्य शून्यलेन इयोस्तुल्यत्वादन्यथा प्रेक्षावत्ताक्षतः । तथा चानुमानम् । विवादाध्यामित मोने प्रेक्षावन्तो न प्रवत्स्यन्ति। मोहावस्थात्वात् मूछाद्यवस्थावदिति ॥ १५० ॥ कण्ट कोडारवदिति परोक्तदृष्टान्तस्य वैषम्यं स्पष्टयितुमाचष्टे । दुःखे सति सुखोपभोगस्यासम्भवात् कण्टकादिदुःखपरिहारोऽपि सुखोपभोगार्थ एवेत्यसमो दृष्टान्त इति ॥ __सुखाभावेऽपि कण्टकादिदुःखपरिहाराय प्रेक्षावान् प्रवर्तत इति यः परीतो दृष्टान्तः । सोऽसमो विषमो दुःखे सत्यवश्यं सुखोपभोगाभावात् । अतएव दुःखपरिहारे पि या प्रवृत्तिः सा सुखप्राप्तार्थव। अयमर्थः। कण्टकादिभङ्गदुःखे सुखं तावत्र भवति। सुखदुःखयोमियो विरोधव्याघ्रामातत्वात् । ततो यदा तदुःखपरिहाराय प्रेक्षावान् प्रवर्तते तदा तदपहारे किञ्चित्सुखमस्ति न वा । नास्तीति तावह तमशक्यं सुखानुभूत्या प्रतीतिविरोधापत्तेः । अस्तीति चेत्कथं दुःखपरिहारार्थैव प्रवृत्तिनं सुखार्था । तथाच प्रयोगः । प्रेक्षावत्प्रवत्तिर्दःखपरिहारार्थापि सुखायैव प्रेक्षावत्प्रवत्तिवाहिच जितरक्त निष्काशनप्रवत्तिवदिति । ननु कण्टकभङ्गप्रागवस्थाया एव कण्ट को हार व्यज्यमान Aho! Shrutgyanam

Loading...

Page Navigation
1 ... 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356