________________
અધ્યાત્મ માહાભ્યાધિકારથી પ્રારંભી આત્માનુભવાધિકાર સુધી વિસ્તરેલી આ અધ્યાત્મ પરિભાષાઓએ અધ્યાત્મવિશ્વના એકે ય ખુણાને પ્રાયઃ સ્પર્શવાનો કે વિમર્શવાનો બાકી નથી રાખ્યો.
આ ગ્રંથમાં પ્રથમ અધ્યાત્મમહાભ્યાધિકારમાં અધ્યાત્મના શિખરપર આરૂઢ થયેલા ભગવાન શ્રી ઋષભદેવ, શ્રી શાંતિનાથ, શ્રી નેમિનાથ, શ્રી પાર્શ્વનાથ અને શ્રી મહાવીરસ્વામીને સુંદર કલ્પના અને ઉપમાઓથી સ્તવ્યા છે. ભૌતિક સુખને બિંદુની અને અધ્યાત્મ સુખને સિંધુની ઉપમા આપી અધ્યાત્મ સુખના બે મુખે ગુણગાન ગાતા આ મહાપુરૂષ આ અધ્યાત્મસાર ગ્રંથના પદાર્થોને અધ્યયન કરવા યોગ્ય, ચિંતન કરવા યોગ્ય, અનુષ્ઠાન કરવા યોગ્ય અને અંતે સુયોગ્ય આત્માઓને પ્રદાન કરવા યોગ્ય જણાવી ગ્રંથતરફનું અદકેરું આકર્ષણ સાધકના અંતરમાં નિહિત કર્યું છે.
પ્રથમાધિકાર બાદ બીજો અધિકાર છે અધ્યાત્મવરૂપાધિકાર. અધ્યાત્મનું વર્ણન કરવું એટલે સાગરને ગાગરમાં સમાવવો પણ તે છતાંય અધ્યાત્મના દુર્ગમ લોકને માત્ર ૨૭ શ્લોકમાં સમાવી લેવાનું અજોડ કાર્ય શ્રી ઉપાધ્યાયજી ભગવંતે આ અધિકારમાં કર્યું છે. અધ્યાત્મની વ્યાખ્યા,
