________________
(ર)
યુદ્દારંભે ઉભય સૈન્યની નોબતના ગડગડાટથી આકાશ ભરાઈ જવા લાગ્યું, અને દૂધમાં ભળેલું દૂધ જેમ ઓળખાતું નથી, તેમ એ બે સૈન્ય તે વખતે ભાસવા લાગ્યાં. ૨૫
ઘોડા ઘોડાને, રથી રથી, હાથી હાથીને, પાળા પાણાને, એમ પિતાના પ્રિયને ભેટતી હોય તેમ ઉભય સેન પરસ્પરને અને અંગ અરાડી ભેટવા લાગી. ૨૬
કેટલાક સુભટઘ અટહાસ કરી રહ્યા છે, કેટલાક કાયર થઈ બૂમ પાડીને નાસે છે, કેટલાક ઉદ્ધતાંગ થઈ યુદ્ધ મચાવી રહ્યા છે, ને કેટલાક પિતે જ પાડેલાને જોઈ રહ્યા છે. ૨૭
છિન્ન મસ્તકવાળા કેટલાક રણ ભૂમઉપર નૃત્ય કરે છે, કેટલાક શત્રુ સન્મુખ દોડે છે, કેટલાક મહા મૂછમાં પડી જાય છે ને કેટલાક નાશી જતા હાને પાછા બોલાવે છે. ૨૮
કેટલાક કોધથી ખડગખગી કરે છે, કેટલાક શસ્ત્ર પડી જવાથી મામૂકીએ ચઢયા છે, હાથ કપાઈ જવાથી કેટલાક દંતાદંતી કરે છે, ને કેટલાક ચોટલા ચોટલી બાઝયા છે. ૨૮
પોતે જ પાડેલા મરતકને આમ તેમ ઉછાળતા કેટલાક સુભટે કંદુકડા કરે છે ને કેટલાક હાથીના દતુશળને લટકતાં પિતાનાં આંતરડાંને લટકી હીંદાળા ખાય છે. ૩૦
ત્યાં કેટલાક બાણથી પ્રાણ હરે છે, કેટલાક અતિ તાતુર થઈ રૂધિરાધિ પીએ છે, કેટલાકને હાથીઓ એવા ઉચા ઉરાડે છે કે તેમને નાથી દિવ્યાંગનાઓ ત્રાસ પામી નાસે છે. ૩૧
કીતિનું ખાપન કરી ઘીરતા વધારતા કેટલાક નાશી જનારાને વાળી આણે છે, કેટલાક સિન્યનાથે હંકાવાથી, ભગ્નચિત્ત છતે પણ પણ પુનઃ યુદ્ધ કરવા મડે છે. ૩ર.
ત્યાં રવિર જલ થઈ રહ્યું, કપાયેલાં માથાં કમલ થઈ રહ્યું, રાણ મચ્યું ચઇ રહ્યા, કેશવાલ થઇ રહ્યા, અને યુદ્ધભૂમિ સિ થઈ રહી. ૩૩
