________________
૪૨
કર્મગ્રંથ ભાગ-૧ વૈક્રિય અંગોપાંગ :- આ નામકર્મના ઉદયથી વૈક્રિય શરીરને વિષે અગઉપાંગને અંગોપાંગ પ્રાપ્ત કરાવે તે વૈક્રિય અંગોપાંગ નામકર્મ કહેવાય છે.
આહારક અંગોપાંગ - આ નામકર્મના ઉદયથી આહારક શરીરને વિષે અંગ ઉપાંગને અંગોપાંગ પ્રાપ્ત કરાવે તે આહારક અંગોપાંગ નામકર્મ કહેવાય છે.
બંધન :- સામાન્ય રીતે શરીરના નામ પ્રમાણે બંધન નામ કર્મના નામો હોય છે છતાં પણ એક સાથે જીવ વધારેમાં વધારે શરીરબંધ કરે તો ૪ શરીર બાંધે છે. ઓછામાં ઓછા શરીરબંધ કરે તો ૩ શરીર બાંધે છે
ઔદારિક તૈજસ કાર્મણ,-વૈક્રિય તૈજસ કાર્પણ
(અને વૈક્રિય-આહારક-તૈજસ-કાર્પણ એ ચાર શરીર)
આ કારણથી શરીર નામકર્મને પુદ્ગલોનો જે જથ્થો મળેલો હોય છે તે આ શરીરોથી મિશ્રણવાળો હોય છે. તેના કારણે બંધન નામ કર્મના ૧૫ ભેદ થાય છે.
પૂર્વે ગ્રહણ કરેલ ઔદારિક પુદ્ગલોની સાથે નવા ગ્રહણ કરતા ઔદારિક આદિ પુદ્ગલોને સંબંધ કરી આપનાર અથવા એકમેક કરનાર બંધનનામકર્મ કહેવાય છે અને લાખ અથવા રાખ સમાન કહેલ છે.
સંધાન :- શરીરની રચનાનુસારે પુગલોને એકઠા કરે તે સંધાતન નામકર્મ કહેવાય છે અને દંતાલી સરખું કહેલું છે.
(૧) ઔદારિક સંઘાતન :- ઔદારિક શરીરના ઉદય વખતે સત્તામાં રહેલા ઔદારિક વર્ગણાના પુગલોને ઉદયમાં લાવીને એકમેક કરનાર કર્મતે ઔદારિક સંઘાતન નામકર્મ કહેવાય છે, વૈક્રિય આદિ ૪ સંધાતન એજ રીતે જાણી લેવા.
સંધયણ - હાડકાની રચના વિશેષ જેને વહેવારમાં શરીરનો બાંધો કહેવાય તે સંધયણ કહેવાય છે તેના ૬ ભેદ છે.
(૧) વજ>ષભનારાચ સંઘયણ- વજ એટલે ખીલો, ઋષભ એટલે પાટો અને નારાચ એટલે મર્કટબંધ એટલે કે જે હાડકાની રચના વિશેષ મર્કટબંધ ઉપર હાડકાનો પાટો અને આખા મર્કટબંધને આરપાર પ્રાપ્ત થાય તેવો હાડકાનો ખીલો હોય તેને વજ8ષભનારાચ સંઘયણ કહેવાય છે.
(૨) ત્રીષભનારાચ સંઘયણ :- જે હાડકાંની રચના વિશેષ મર્કટબંધ તથા ઉપર હાડકાંનો પાટો રહેલો હોય તે ઋષભનારાચ સંઘયણ કહેવાય છે.
(૩) નારાચ સંઘયણ - જે હાડકાંની રચના વિષેશમાં માત્ર મર્કટબંધ જેવી રચના હોય તે મારા સંઘયણ કહેવાય છે.
(૪) અર્ધનારા સંઘયણ - જે હાડકાંની રચના વિષેશમાં એકબાજુ અડધો મર્કટબંધ હોય અને બીજી બાજુ હાડકાંની ખીલીઓ જેવા હાડકા હોય અર્ધનારાચ સંઘયણ કહેવાય છે.
(૫) કિલીકા સંઘયણ - જે હાડકાંની રચના વિશેષ માત્ર એકબીજા ખીલીઓ જેવા હાડકાથી સંઘાયેલા હોય તે કિલીકા સંઘયણ કહેવાય છે. . છે
(૬) છેવટું (વાત) સંઘયણ - જે હાડકાની રચના વિશેષ એ
