________________
લાક વૈદરાજ શ્રી મોહનલાલ ચુનીલાલ ધામી. B
( કલ્યાણની ચાલુ ઐતિહાસિક વાર્તા) વહી ગયેલી વાર્તા : પિતપુરને શ્રેષ્ઠ પુત્ર દેવદિન પિતાની પત્ની સરસ્વતીને પરણાની પહેલી રાતે કાઢી મૂકે છે. પોતે કમાવાને માટે સુંદરપુરનગરમાં આવે છે. ત્યાં રાજાની માનીતી કરપ્રભાની કપટજાળમાં ફસાય છે. પિતાનું સર્વસ્વ ગુમાવી તે કુદૃષભાનો ગુલામ બને છે. દેવદિનના પિતા પ્રિયંગુને આ વર્તમાન મળે છે. સરસ્વતી પોતાના પતિને ગુલામીમાંથી મુક્ત કરાવવા પિતાના વસૂરની સંમતિ મેળવીને નીકળે છે, સેમદત્ત નામ રાખીને તે અધરનગરીમાં આવે છે. પોતાની કુશળતાથી તે કુદપ્રભાને પરાભવ કરે છે. કુપ્રભા સોમદત્તના દાસીભાવને સ્વીકારે છે. સોમદત્ત કુપ્રભાના બધાયે દાસને મુક્ત કરે છે, કુટખભાને પણ રાજાના આગ્રહથી મુક્ત કરે છે. એક દેવદિત્તને પિતાની સાથે લઈને સોમદત્ત (સરસ્વતા) સ્વદેશ ભણી પ્રયાણ કરે છે. બીજે દિવસે સવારે દેવદિન્સને પિતાના સેવઠારા સેમદ શેઠ (સરસ્વતી પોતાની પાસે બેલાવે છે. હવે વાંચો આગળ:પ્રકરણ ૧૧ મું.
મને ક્ષમા કરજે. આખી રાત સુધી મને વિચારે મંથનનું વિષ :
જ આવતા હતા. છેક પાછલી રાતે નિદ્રા આવી દેવદિત્ત જ્યારે સોમદત્ત શેઠના કક્ષમાં
હતી એટલે મેડ જાગે છે. હવે એવું * પહોંચે ભારે સરસ્વતી રૂવાબદાર નહિં બને.” પુરુષવેશમાં એક વિમાસન પર બેઠી હતી. સરસ્વતીના મનમાં એક કુતુહલ થયું. તેણે
દેવદિન્ન તેને નમસ્કાર કરીને ઉભો રહ્યો. પ્રત્યેક “આખી રાત વિચાર આવતા હતા ?” સરસ્વતીએ એના સામે જોઈને કહ્યું. “હા, શેઠજી. તમારું નામ શું છે ? ”
“મા-બાપ યાદ આવતા હતા ?” સરસવતી. ' ' “દેવદિત્ત....”
એ પ્રશ્ન કર્યો. : “નામ તે વિચિત્ર છે. તમને તમારી “હા, શેઠજી. મા-બાપ કેને યાદ ન | પરિસ્થિતિને ખ્યાલ હેય તેમ જણાતું નથી.” આવે? ” દેવદિને કર્ણસ્વરે કહ્યું. સરસ્વતીએ જરા કડકાઈથી કહ્યું.
“આપ પરણેલા છે?” દેવદિશ અવાક બનીને ઉભે રહ્યો. “હા...”
સરસ્વતીએ કહ્યું “તમારે એ ન ભૂલવું “ત્યારે તે પત્ની પણ યાદ આવતી હશે! ” જોઈએ કે તમે મારા દાસ છે. એક પ્રહર આછા હાસ્ય સહિત સોમદત્તરૂપી સરસ્વતીદિવસ પછી તમે જાગે તે બરાબર ન ગણાય, એ કહ્યું. હવેથી કાળજી રાખજે અને આજથી મારે દેવદિન નીચે નજર રાખીને જ બોલ્યા. કક્ષ સ્વચ્છ રાખવાનું કામ તમે કરજે.” “જી હા....”
દેવદિન્ન કરુણસ્વરે બેલી ઉઠ, “શેઠજી, “પત્નીનું નામ કહી શકશે?” આ પ્રશ્ન