________________
કલ્યાણ; નવેમ્બર-૧૯૫૧ : ૩૮૧.! નાચે એ વાત મા-બાપને સારી લાગે છે ? અહિં ન હોય ખરી ? એટલે જ્ઞાનીઓએ ખાવાને પાપ કહ્યું એવા મા-બાપ છે ? હોય તે ઉભા થાય ? છે. અનેક તપસ્વીઓએ "ાધુ ઓછું, જીવ્યા ઘણું! હું પુછું કે, એવા કયા સારા ઇરાદે આ કાર્ય કરાવે
તપ કેને કહેવાય? છે ? અનાર્ય દેશના ઘણા અનાચારે અહિં આવવા લાગ્યા છે, થયું તે થયું, છોકરાઓને સારું શિક્ષણ
અને ગુણ પાવ પર સંયમ આવે તેજ આવી આપે. આ દેશમાં સારા શિક્ષણની ખા નથી, અના- શકે. રોગ પિટમાં થાય છે, માનવી પેટમાં રોગ ચારથી બચવું હોય તે મન ઉપર કાબુ મેળવતાં શીખો, ભરે છે. માનવી ખાવામાં અસંયમી બને સિનેમામાં સંતાનને મોકલવાને બદલે તેને સારું ખાવા ને સંતાનને મોકલવાને બદલે તેને સારું ખાવા ન : તે અધમતા છે. જ્યારે તપનો ગુણ હતું ત્યારે આવું
તે અધમત દુધ પીવા આપો, પણ આતે સાથે લઈને જાય છે. આવું હતું, આજે હેશઆર તપસી એવા છે, કેટલાક તે માને છે, કે એમ કરતાં છોકરો હુંશીયાર જે એક દિને ન ખાય અને ત્રણ દિનનું ભેગું ખાય. તું થઇ ગયું. પણ એ નકી માને કે મન શિથીલ શરીરને તપાવે એ તપ નહિ. આત્માને લાગેલા કમને કેરીનું છે, સંજોગ-સંજોગે બદલાય છે. શાસ્ત્ર કહે તપાવે એ તપ, તપનો અર્થ વઘતી ઈચ્છાઓને નિરોધ, છે, કે દીકરી સાથે પણ એકાંત ન કરવું. અંદરને સેતાન જાગે ત્યારે આ કહ્યું છે, તે ભુલાઈ જાય છે,
૧૨ પ્રકારનાં તપ અને આંગળી પકડીને ન ચાલે તે પ્રેમ ઓછો
છ અત્યંતર અને છ બાહ્ય એમાં ૧૨ પ્રકારનું તપ થઈ જાય છે ?
છે. અનશન, ઉણોદરી, વૃત્તિસંક્ષેપ, રસત્યાગ, કાયકલેશ ધર્મનો ભય
અને અંગોપાંગને કાબુમાં રાખવાની ટેવ, એ બાહ્ય
રામ વનવાસ ગયા ત્યારે રામ આગળ, સીતા પાછળ અને તે પાછળ લક્ષ્મણ હતા. રામ સાથે ત્યારે અત્યંતર તપમાં કરેલ પાપને એકરાર ચાલી શકતા હતા પણ તે કાળે એ અનાચાર મનાતે. કરી દંડ માગવાની વૃત્તિ તે પ્રાયશ્ચિત. કોર્ટ કે કચેરીમાં પાછળ ચાલનારા લક્ષ્મણ નીચી આંખે ચાલતા કે ગુન્હો ન કબુલનારા અમારી પાસે આવી પાપની કબુલાત સેતાન કામ ન કરી જાય, પણ તમે તે અભય છે ને! કરે છે, પણ એ વાત બહાર ન જાય. કોર્ટે જવાનો માત્ર ભય ધરમને કે વળગી ન જાય.
પ્રસંગ આવે ત્યારે તે કહે છે, કે જાણું છું બધું પણ
મરી જાઉં તોયે ન કહે. આ ઉપરાંત બીજી તપ હક વગરને પૈસા
હૈયાની ગુણી પ્રત્યેની નમ્રતાઃ ઉપરાંત વૈયાવચ્ચ–આશા આજે પાપીને પાપી કહીએ તે તે સાંભળે ખરે?
વિના સેવાવૃત્તિઃ તત્ત્વચિંતન-સ્વાધ્યાય, સારી વસ્તુનું વર્તમાનમાં જે પાપ કરવાની વાસના છે, તે ભૂતકાળના
ચિંતન-ધ્યાન, અને કાર્યોત્સર્ગઃ આમ ૧૨ પ્રકારના ‘પાપનું પરિણામ છે, નહિ તે માનવ જાતને હક વગ. તપથી મન, વચન અને કાયા પર કાબુ આવે છે. આ રનો પૈસે લેવાનું મન થાય ખરૂં ? કોઈ વિવાસ
રીતે સઘળા દર્શનમાં તપનું વિધાન હતું, આજે મુકે એનો ભંગ કરવાનું મન થાય ? આવું બધું વિકૃતિએ આપણા આત્માને નાશ કર્યો છે. - તમારાથી કઈ દિ થાય છે ખરું ? અને પાપના નાશ
મોક્ષને અદ્વેષ માટે પ્રાયશ્ચિત પણ કરવાનું મન થાય છે ખરૂં ? મન ચંતું નથી એટલે તપ નષ્ટ થયું છે. જોકે ક્યાંક ક્યાંક ચોથે ગુણ છે મોક્ષને અષ: મોક્ષને દેષ કરછે. પહેલાં ઘરે ઘરે હતા. આજે એમાં ઓટ આવી નાર પણ ઘણું છે. મેક્ષની વાત કરીએ ત્યારે ઘણા ગયું છે. પહેલાં અઢળક ખાવાનું હતું. પણ તે ખાવામાં પૂછે છે, ત્યાં બાયડી. મજશેખનાં સાધન. ' “પાપ મનાતું, આજે ખાવા-પીવામાં કેટલાં પાપ વધાર્યા ? વિગેરે છે કે ! એ નહેાય તે મોક્ષે નથી જવું. મોક્ષ પેટ નાનકડું છે, પણ એ ન હોય તે કશાની ગરજ શું છે ? એ સાંભળવાની વૃત્તિ હોય એ ગની ભૂમિકાને
