________________
કલ્યાણ નિવેમ્બર-૧૯૫૧, : ૧૯૧ : આતો જીભલડીને રસ ટપકે છે! ડામાં ખીચડી લઈ ચાલે, તેને જોઈ લેક હસે છે, અણબનાવમાં કારણરૂપ દોષ મોટા ભાગે જીભ છે. એ કેટલાક લોકો પૂછે છે, કે આ શું ટપકી રહયું છે? બગડે તે બધુંય બગડે, એ સુધરે તે બધું સુધરે, એ
છે
છે
ત્યારે તેણે જેવું હતું તેવું કહ્યું, આ જીભલ
* ડીને રસ ટપકે છે ! માટે નીચેનું દૃષ્ટાન્ત છે. ” એક ભિખારી હતા, ભીખમાં મળેલા ચેખા-દાળ
કેરસિકબાળા ભાલજી શાહ, તેણે ભેગા કર્યા, પણ બનાવવાનું સાધન તેની પાસે ન
મુંબઈ, ઉ. વ૧૪. હતું. તેથી તે એક ડેશીને ત્યાં પહોંચ્યા અને ખીચડી રાંધી આપવા કાકલુદી કરી. ડોશી દયાળ તથા પરગજુ હોવાથી તેણે રાંધવાની હા પાડી તેણે ચેખાદાળ
કલ્યાણ વિજયવંતુ રહે ! લીધા ને રાંધવા ચૂલે મૂક્યા તે વખતે ભિખારી આમ કહેવાય છે કે, એક વખત કોઈ એક રાજાએ પિતાના તેમ જુએ છે. તેની નજર વરંડા પર ગઈ. વરંડામાં આત્માનું કેભેંસ હતી ને વરંડાનું બારણું નીચું હતું એટલે એણે વ્યાણ સાધવા માટે યજ્ઞની શરૂઆત કરી, બધા ડોશીને પૂછયું કે, ભેંસ કેવી રીતે બહાર નીકળે છે ?
બ્રાહ્મણે જાત જાતના મંત્ર - ડોશીને એમ થયું કે આને વળી શી પંચાત, છતાં તે
ણતા હતા. ત્યાં અચાનક કોઈ એક સાધુ પુરૂષ જેવા ડોશીએ ઉત્તર આપ્યો, કે તે વાંકી વળીને નીકળી જાય છે, પેલા મૂર્ખ તથા વાચાળ ભિખારીએ ફરી પૂછ્યું,
પવિત્ર માણસે આવીને કહ્યું કે, હે, પણ ડોશીમાં બેસે અંદર મરી જાય તે શી રીતે વિજયી રાજા આ ભયંકર યજ્ઞમાં સેંકડો પશુઓને નિકળે ?” ડોશીને હવે લાગ્યું !.કાકડી ઉઠીને બોલી રહ્યા, નાશ કરે એ તારૂં કર્તવ્યહું તને ખીચડી રાંધી આપું છું ને તું અપમંગળ જ નથી. તું માને છે કે આમ કરવાથી મોક્ષ મળે * શબ્દો શા માટે લાવે છે. થોડીવાર ભિખારી ચૂપ રહ્યો છે. પણ એ તે તારી અને આ પશુઓને પણ પોતાના અપલક્ષણ જાય ? પી ટેવ કેમ ટળે ? યમસદનમાં મોકલવાને તૈયાર થયેલા વિપ્રોની ખોટી પાછો ચઢ લવારે, એક સૂતેલા છોકરા પર નજર માન્યતા છે. આમ પશુઓની હિંસાથી ક્યા નાંખતાં પૂછયું, ડોશીમા ! આ કોને છોકરો છે ? વંશનો નૃપતિ યા તે કયે બ્રાહ્મણ મોક્ષમાં ગમે છે ?
ડોશીમા બોલ્યા, ભાઈ ! એ મારા છોકરાને આવી તે મહાપુરૂષની વાત સુણી રાજાને તેની દીકરે છે. ત્યારે ભીખારીએ પૂછયું, ત્યારે દીકરી સરખામણીયે બધા કયાં છે ? દેશી બોલી એ તે દેશાવર ગયેલ છે. તુચ્છ જેવા લાગ્યા. તેણે યાજ્ઞિકોને કહ્યું, કે યજ્ઞની ક્રિયા
ભિખારીએ પંચાત લંબાવી કહ્યું, તેને કાગળ સમાપ્ત કરે અને પશુઓ તેમનાઆવે છે કે નહિ ?
રબારીઓને સંપી દે, અને આજથી મારા રાજયડોશી બોલી, આમતો પંદર-પંદર દિવસે આવે છે. માં યજ્ઞાદિ કાર્યો બંધ કરે, આ સુણી સાધુ પણ હાલ બે–ત્રણ માસથી પત્ર નથી. સમાચાર કે બેલ્યા, અમર ૨– સંદેશ કાંઈ નથી. ------
રાજન ! તારૂં શાસન. શુભકાર્ય કરી મેળવે દેવાસન. પેલો ગાં ડી ભિખારી તરત ભસી ઉઠે ને કહ્યું,
દેશી બાબુભાઈ રતિલાલ મરી ગયો હશે તે શી ખબર ?' ડેલી ખીજાઈ ગઈ તરત તેણે ખીચડી જે તપ
- તથા * લીમાં ચૂલા ઉપર હતી, તે તેની હામે ફેંકીને પિલા
દોશી તરૂણકુમાર ચીમનલાલ ભિખારીને ઘરમાંથી કાઢી મૂક્યો, તે વિલે મોઢે લગ
