________________
: ૩૮૪ : ધન્ય સમપ ણુ;
પામશે તો દેવ અને ગુરૂની આજ્ઞાનું પાલન થશે જે અનેક ભવાના નાશને માટે થશે.’
તો તમારે ધગધગતી શીલાને ભેટવુ' પડશે.'
‘આટલું ગુમાન ” અજયપાળે કરડાકીમાં પ્રશ્ન રાજાએ આજ્ઞાની સાથે ભયનું નિરૂપણ કર્યું.
કર્યાં.
‘ના, એ ગુમાન નથી, વાસ્તવિકતા છે.’ આચાય શ્રીએ પરિસ્થિતિ સમજાવી, સત્તાનું ગુમાન અને ગુરૂભક્તિનું યુદ્ધ જામ્યું હતું, સત્ત્વગુણુ અને તમેગુણુની કસોટી થઇ રહી હતી. સભામાં બેઠેàા આલચંદ્ર મનમાં મલકી રહ્યો હતા..
જો તમે ખાલચંદ્રને આચાય પદવી આપે તે તમે માગે તે આપવા તૈયાર છુ' રાજાએ લાલચને ટુકડા ફેંકયો.
આપ જે મને આપવા માગો છે, તે આપને મુબારક હે !' અમારે તો તમારૂ રાજ્ય કે ધન કાંઈ ન ખપે ! અમારે તો દેવ, ગુરૂ અને'ની રક્ષા અને તેમની આજ્ઞાનું પાલન એજ કર્તવ્ય છે. એ ક વ્યની વેદી ઉપર ભલે આ દેહનું બલિદાન આપવુ. પડે તે પણ આનંદ છે.'
બહાદુર સભાજને મનમાંજ આચાર્યશ્રીને ધન્યવાદ દેતા હતા.
તે। શું તમે મારી આજ્ઞા નહિજ માને ?’ વ્યાજખ્ખી વાતને પણ પોતાનું અપમાન સમજનાર અજયપાળે જાણે કાંઇ નિણૅય કરી લીધા હતા.
આપના પ્રશ્નના જવાબ હું આપને પ્રથમજ આપી ગયો છુ, કે ધન અથવા સત્તાથી આપ નિળના મનનેજ ફેરવી શકે, અથવા કાયરાનેજ આપ આપની ઇચ્છા મુજબ નચાવી શકે બીજાને નહિ, સમજ્યાને રાજન ! ’
છેલ્લા શબ્દોચ્ચાર સાથે આચા શ્રાએ બાલચંદ્ર સામે એક વેધક દૃષ્ટિપાત કર્યાં, જેના તેજથી ડધાયેલા ખાલચંદ્ર આચાર્ય શ્રીની સામે જોઇ રહેવા જેટલી શકિતના અભાવે ખજવાળવા લાગ્યા તે રાજાને છુપા ઇશારા, સંકેત મુખ કરી દીધો પણ તેની ચેષ્ટા આચાર્ય શ્રીની ચાલાક આંખોથી છૂપી ન રહી શકી. આ તમારા છેલ્લે.. જવાબ છે :'
બસ ! આટલીજ શિક્ષા ? સાંભળેા રાજા, મારા છેલ્લા શબ્દો સાંભળી હયા!'
ગૃહસ્થ એવા સુનશે વ્રતપાલન અથે શૂળીએ ચઢયા, વ્રતપાલન અર્થે અણુિરક મુનિએ ધગધગતી શીલા ઉપર અનશન કર્યું, નદીષેણ મુનિએ પહાડ પરથી ઝંપાપાત કર્યો હતો, તે હે રાજન ! ગુરૂઆજ્ઞાને સમર્પિત થયેલા આત્મા માટે આ શિક્ષા કાંઇ નથી.’
સભામાં સનસનાટી અને અરેરાટી ફેલાઈ ગઇ. આચાર્ય શ્રી આગળ ખેલ્યા- હે રાજન ! જ્ઞાની એએ આ શરીરની જે દશા થવાની જોઇ હશે, તેજ થશે પણ આ મનુષ્ય દેહને પામીને આત્મા જો દેવ, ગુરૂ અને ધર્મને વફાદાર રહેતા, આવુ એક મૃત્યુ અનેક જન્મને ટાળનાર બને છે, અનેં આ દેહ જો નાશ પામવાનાજ છે, તેને માહ શા માટે ? સાધુ થવા છતાં પૌલિક વસ્તુને મોહ શા માટે ? જો જીવન સ્થાયી નથી તે આ રાજ્ય, ધન, સત્તા વગેરે શા કામનાં? માટે હે રાજન ! મને આને ભય નથી. ’
મારે તમારા ઉપદેશ નથી સાંભળવા, એકજ જવાબ જોઇએ છે હા કે ના.'
કાયા વિચારવા લાગ્યા કે, આચાર્ય શ્રી રાજાની આજ્ઞા માને તે। ઠીક અને આચાર્ય શ્રીના જવાબ સાંભળવા હારા કાન સરવા અન્યા.
‘રાજન ! મારે કરી-કરીને કાંઇજ કહેવાનું નથી. જૈન સાધુએ સામાન્ય બાબતમાં પણ પરિણામને, વચ!ર કર્યા વિના ખેોલતા નથી, તે આતે ગુરૂઆજ્ઞા પાલનનેા સવાલ છે.’
વિરાધીએનાં માં ગોળ ખાવા લાગ્યાં.
સીપાહી ! લઇ જાએ, આને ધગધગતી લોખંડની પાટ ઉપર સુવાડી યા, યાન રાખો નાસી ન જાય, નહિ તે એ માસન તમારા માટે થશે' અજયપાળે માતની શિક્ષા કરમાવી દીધી,
