________________ 96 ] રાજાધિરાજરાજેશ્વર પરમ પિતામહ શ્રી ઋષભદેવસ્વામીજી મહારાજે રાજ્યધુરા વહન કરીને પરમ સુકુલીન પરમ સુવિનીત સુપુત્ર શ્રી ભરતજી બાહુબલિજી પ્રમુખ પરમ પુણ્યવંત સુપુત્ર-પૌત્રાદિને પુરુષની હોતેર (72) કળાની પૂર્ણપરાકાષ્ઠાએ તલસ્પર્શી હિતશિક્ષા આપી. એ જ રીતે પરમ સુકુલીન બાળબ્રહ્મચારિણી શ્રી બ્રાહ્મીજી સુન્દરીજી પ્રમુખ મહાસતી સુપુત્રીઓને સ્ત્રીની ચાસઠ (64) કળાની તલસ્પર્શી હિતશિક્ષા આપી. પુરુષની બહેતર (72) કળામાં તંત્ર સંચાલન અને વાણિજ્ય-વ્યવસાયાદિને પણ સમાવેશ થાય છે. પુરુષેની બહોતેર (72) કળા, સ્ત્રીઓની સઠ (64) કળા સાથે દૈનિક જીવનના નિર્વાહ અને વ્યવહારમાં જેની આત્યંતિક નિતાત આવશ્યકતા છે, એવી કુમ્ભકાર, લોહકાર આદિ એકસો (100) શિલ્પકળા આદિની હિતશિક્ષા આપી. અર્થાત્ અસિ મષિ કૃષિ અંગે હિતશિક્ષા આપી. રાજ્યારૂઢ થયેલ રાજા જાણે-અજાણે પણ રાજનીતિથી વિપરીત વર્તન કરીને કેઈનુંય અહિત ન કરે, તેમજ રાજા વૈભવ-વિલાસ આદિ રંગરાગમાં રત બની રાજ્યના તત્ત્વસંચાલનમાં દુર્લક્ષ ન સેવે, તેમ જ પ્રજાજને રાજનીતિની ઉપેક્ષા કરીને નાના મોટા અપરાધ ન કરે તે રીતે તેમને અનુશાસિત રાખવામાં રાજા ક્યાંય ઉપેક્ષા, ક્ષતિ કે સ્કૂલના