________________ 270 ] સેન્ડલ, મોજાં, ખાળ, જાજરૂ, બાથરૂમ (સ્નાનાગાર); દૈનિક, સાપ્તાહિક, માસિકાદિ સામયિક પગે; વિજ્ઞાપને તેમ જ રાજમાર્ગાદિ ઉપર મને મન ફાવે તેમ કંડારીને ધૂળ ફાકતી કરી છે. આજે અનિચ્છાએ પણ મારે ઘૂંકમાં તેમ જ વિષ્ટા - મળમૂત્રાદિ જેવી ભયંકર અશુચિમાં આળોટવું પડે છે. બૂટચંપલાદિ જેડાને માર ખાવો પડે છે, પગ નીચે કચડાઈને ઠેકરે અને ઠેબાં ખાવાં પડે છે. મને આટલી શિક્ષા કરવાથી પણ એમને સંતોષ ન થયો; એટલે જેની છાયાથી પણ ભયંકર અભડાવાય એના સંસર્ગમાં મૂકી મને અભડાવવા જેવી અક્ષમ્ય અને અસહ્ય આકરી શિક્ષા પણ કરી છે.” વાહ રે, કુપાત્ર દુઃસાહસકો ! તમારું દુસાહસ તે દુઃશાસનના દુઃસાહસને પણ લજવે તેવું છે. દુઃશાસને તે પિત્રાઈ ભાભીનાં ચીર ખેંચ્યાં હતાં, ત્યારે તમે ભડવીરે તે એવા નરબંકા પાક્યા કે તમે માતા સમાન મારાં ચીર ખેંચી રહ્યા છે ! તમારા એ દુઃસાહસ મહાહુતાશે શાંતિ અને સંતોષને જીવતાં ને જીવતાં ભરખી લીધાં છે.' એ મહાહુતાશથી બચવાના નક્કર સત્ય ઉપાયો દેવા છતાં, એ ઉપાથી આપણે એટલા બધા દૂર નીકળી
