________________ [, 147 - ન્યાયી, વિવેકી, વિનયી, સદાચારી, પરનારી–પરપુરુષ– સહોદર, ઉદાર, દાની, સજજન, શ્રદ્ધાશીલ અને ધાર્મિક બને, તો જ તેને વિદ્યાવાન કહેવાય. અને વિદ્યા સમ્પાદન કર્યા પછી ઉદ્ધત, અવિનયી, અવિવેકી, તેજોષી, અપકારી, કૃતઘ, અસત્યવાદી, અન્યાયી, અનાચારી દુરાચારી, વ્યભિચારી, સ્વાથી, કૃપણ, ધૂર્ત, શઠ, દુર્જન, શ્રદ્ધાહીન અને મહા અધમી રહે તો તે વિદ્યા વિદ્યા નહિ, પણ તે અક્ષરજ્ઞાન મહા-અવિદ્યા છે. બાળમન્દિરથી પ્રારંભીને કેલેજમાં અમુક પ્રમાણ સુધીનાં બાળક-બાલિકાઓ અને યુવતીઓનું માનસ કેવું ઉદ્ધત અને છંછેડાયેલ હોય છે, તે કહેવાની હવે ભાગ્યે જ જરૂર પડે તેમ છે; તોપણ કહી દઉં છું કે તે છંછેડાયેલ ઝેરી સર્પ જેવું હોય છે. કંઈક અપરાધ, ત્રુટિ, ક્ષતિ કે ભૂલ થાય, અને તે અંગે શિક્ષક કે પ્રાધ્યાપક ડરતાં ડરતાં સહેજ ઉપાલંભ આપે, તે તે બાળક-બાલિકાઓ કે યુવક યુવતીઓ શિક્ષક કે પ્રાધ્યાપકની શી વલે કરે? તેની સ્પષ્ટતા કરવાની ભાગ્યે જ અપેક્ષા રહે. તે તે તમે સહુ બાળમન્દિરથી કોલેજ સુધીની પરિસ્થિતિમાંથી પસાર થયેલ, તે સમયે અપરાધ આદિના પ્રસંગે શિક્ષક કે પ્રાધ્યાપકે તમને જે ઉપાલંભ આ હશે ત્યારે તમને તમારા શિક્ષક આદિ પ્રત્યે કેવું
