________________ * અસંવ્યાવહારિક સૂક્ષ્મનિગોદ જેવી સાવ ચરમસીમાન્ત ઊતરતી કક્ષામાં જ્યારે આ જીવ હતું, ત્યારે એ જીવને જીવ સ્વરૂપે ઓળખાવવા માટે અનન્તકાળથી સર્વ ભગવન્ત એક જ લક્ષણ બતાવતા આવ્યા છે, કે એક અક્ષરને અનન્ત ભાગ ઉઘાડે રહે છે, તેને ગમે તેવું ગાઢ અજ્ઞાન પણ આવરી શકતું નથી. અર્થાત્ એ અનન્ત ભાગ કદી કોઈનાથીયે આવરા નથી. એ અપેક્ષાએ તો એક અક્ષર જેટલું અત્યલ્પ અક્ષરજ્ઞાન અનતા જીવોનું લક્ષણ થયું ગણાય. આ તે અક્ષરજ્ઞાનની વાત થઈ. અક્ષરજ્ઞાન તો મિથ્યા શ્રુતજ્ઞાન પણ હોય, અને શ્રી સમ્યક્ જ્ઞાન પણ હોય. સમ્યક શ્રુતજ્ઞાનમાં તે જીવને શિવ બનાવવાનું સામર્થ્ય છે !; ; જીવાત્મામાં રહેલ અનાદિ ગાઢ મિથ્યાત્વની ગાંઠ ભેદાય તેવા જીવાત્માના માનસિક અધ્યવસાય ન થાય, ત્યાં સુધી મિથ્યાત્વની ગાંઠ ન ભેદાવાથી આત્મામાં જેટલું અક્ષરજ્ઞાન હોય, તે સર્વસ્વ મિથ્યા શ્રુતજ્ઞાન કહેવાય. અને ગાઢ મિથ્યાત્વની ગાંઠ ભેદાય તેવા જીવાત્માના માનસિક અધ્યજિ-૧૩
