Jaypayad Nimmittashastra

Author(s): Jinvijay
Publisher: Prakrit Bharti Academy

Page 48

[गाथा १३८-१४१] प्रभव्याकरणाख्यं नीरसाः हस्खाश्च भवन्ति । तैरेव प्रभाक्षः] ताव[]ज्ञेया याव[] नामति(नि) दृष्ट इति [प०७०,पा०१] ॥ १३७॥
॥ मूलभेदाः समाप्ताः॥
संजुत्ते फलभेदे, खाधण्णे रिक्खं(क्खरं?)मि णिप्पु(फ)ला भणिया । उवरिल्ले उवरिल्ला, अधरा [अ]धरेसु नायबा ॥ १३८ ॥
संयुक्ताक्षरबहुले प्रश्ने सफला वृक्षा ज्ञातव्याः । के ते संयुक्ताक्षराः ? क्ख च्छ टु त्थ । प्फ र ग्घ ज्झ ल द्ध ब्म ल्व इत्येते । [प०७०, पा० २] च्छट्ठसखरैच(?श्च)तुर्भिरिक्षरै(रैः) सफला वृक्षाः। उवरिल्ले उवरिल्लाक्षरैरुत्तराक्षरैरित्यर्थः । तैरक्षराणामुपरिगतैह()ष्ट्रवृ()क्षादीनामुपरिभागे फलं इत्यादेश्यः(श्यम्)। अधराक्षरैः उत्तराक्षराणामुपरिंगते दृष्टे वृक्षादि(दी)नामधोभागे फलं वक्तव्यम् ॥ १३८ ॥
पढमे नवमे य सरे, क-चादिवग्गंमि चेव रुक्खाओ। बितिय-दसमे य सरे, लताओ ख छ ठ क्खरेसुं च ॥ १३९ ॥
ककार-चकारबहुले प्रश्ने [५०७१,पा० १] ककारस्य चकारस्योपरिगते अकारे उ(ओ?)कारे वा अन्यतरस्याप्रतो वाऽनन्तरमवस्थिते वृक्षा शेयाः।ख छ ठ बहुले प्रश्ने ख छठा नामेकस्मिन् द्वितीयेन आकारेण दशमेन औकारेण वा युक्तेऽप्रतोवाऽनन्तरमवस्थितानामन्यतरस्य लता[:] प्रत्येतव्याः ॥ १३९॥
थ फर स एसुं वल्ली, तणं च धातुस्सराणुणासीया ।
चउरहमबारसमे, सरंमि ग(गु)च्छा य घझ ढे सुं ॥ १४० ॥
थ फर स(ष?)[प०७१, पा० २] बहुले प्रश्ने वल्ली। ङबण न माक्षरबहुले प्रश्न तेषामेवान्यतमे धातुखरान्यतमयुक्ते तेषामेवान्यतमव्या(स्या)प्रतो वाऽनन्तरमवस्थिते धातुस्वरे तृणं ज्ञेयम् । धातुखराः उ ऊ । घझ ढ बहुले प्रश्ने घझ ढा नामेकस्मिंश्चतुर्थ (2)नाष्टमेन द्वादसे(शे)न । वा स्वरेण युक्ते घ झ ढा नामेकस्याग्रतो वाऽनन्तरमवस्थितेन ग(गु)च्छा ज्ञेयाः॥१४॥
गुम्मा य धभ व हे सुं, गज डे वलया हु णवम-तइएसुं ।
सत्तमसरे तह ओसिहीओ भणिया द ब [ल] से सुं ॥ १४१ ॥
धस (भ) व ह बहुले प्रभे गुल्मा भवति(न्ति)। गजड [प०७२, पा० १]बहुले प्रश्ने गजडा नामेकस्मिनवमस्वरेण ओकारेण तृतीयेन उकारेण वा युक्तेन ग ज डा नां त्रयाणामेकस्याप्रतो । वाऽनन्तरमवस्थितेन वलया झेयाः । वलयग्रहणे च ताल-खजू(G)र-पूगफल-वृक्षादय उच्यन्ते । दमलस बहले प्रभे तेषामेवान्यतमेन सप्तामास्वरेण एकारेण यक्ते. एतेषामेवान्यतम्याम)सापतो वाऽनन्तरमवस्थितेन सप्त[म]खरेण औषधयः प्रत्येतव्याः ॥ १४१ ॥
॥ एवं मूलयोनिः समाता॥
(45)
Jain Education Intemational