________________
૩૮
જૈન તીર્થ સર્વસંગ્રહ
૧૬૭. ધવલી (કા નંબર:૩૧૦૪ )
આબુરોડથી વાયવ્ય ખૂણામાં ૧૫ માઈલ દૂર ધવલી નામે ગામ છે. આબુના લુણવસહી મંદિરના સં. ૧૨૮૭ના વ્યવસ્થા સંબંધી લેખમાં જણાવ્યું છે કે “ધવલી ગામના શ્રાવકે એ શ્રીનેમિનાથ ભગવાનના વર્ષગાંઠના અઠ્ઠઈ મહોત્સવને ચોથને દિવસ ઊજવે. આ ઉપરથી આ ગામ પ્રાચીન લાગે છે અને એ સમયે જેનેની વસ્તી સારા પ્રમાણમાં હોય એમ જણાય છે. ગામમાં શ્રાવકનાં બે-એક ઘર છે. ૧ નાની જૈન ધર્મશાળા અને ૧ જૈન મંદિર છે.
મંદિરમાં મૂળનાયક શ્રી મહાવીરસ્વામી ભગવાન છે. આ મંદિર ક્યારે બન્યું તે જાણી શકાતું નથી. આ મંદિરની એક ખંડિત મૂર્તિ જે દત્તાણી ગામથી લાવવામાં આવી છે, તેના ઉપર સં. ૧૧૩ન્ને લેખ આ પ્રકારે મળી આવે છે – “પુરવા-છે શ્રી....... વિવા.....શ્રાવધાકુિતરાઉઝ...જારિતા હૈ [૧] ૨૬૨૧ ”
મૂળગભારે, ગૂઢમંડપ, છાકી, સભામંડપ, શૃંગારકી અને શિખરબંધી આ મંદિર છે. સં. ૧૯૬૧માં થોડા. ભાગને જીર્ણોદ્ધાર કરાવી દેવા–દંડ નવેસર ચડાવવામાં આવ્યું છે.
૧૬૮, ડબાણું
(કોઠા નંબર : ૩૧૦૬) આબુરોડથી ૨૨ માઈલ હર ડબાણ નામે પ્રાચીન ગામ છે. આબુન્દેલવાડાના લુણવસહી મંદિરના સં. ૧૨૮૭ના વ્યવસ્થા સંબંધી લેખમાં જણાવ્યું છે કે– શ્રી નેમિનાથ ભગવાનના મંદિરની વર્ષગાંઠ નિમિત્તે અડ્રાઇમહોત્સવના છઠ્ઠા દિવસને ઉત્સવ ડબાણી અને હણાદ્રા ગામને શ્રીસંઘે કરે. વળી, આ ગામ ચંદ્રાવતીના રાજા સોમદેવે લુણવસહી મંદિરના ખર્ચ માટે સદા માટે અર્પણ કર્યાનું એ જ લેખમાં જણાવ્યું છે. આ ઉપરથી આ ગામ તેરમા ચિકા કરતાં પ્રાચીન છે અને તેરમા સૈકામાં શ્રાવકની વસ્તી સારી હશે એમ પણ સૂચિત થાય છે.
વસ્તુત: પ્રાચીન નામ નદીની સામી બાજુએ હતું. પાછળથી કેઈ કારણસર અહીં વસ્યું છે. તેથી અહીં પ્રાચીનતાની, કોઈ નિશાની જવાતી નથી. જેના ઉજજડ ગામમાં મકાનના પાયા મોજુદ છે. અહીં એ સમયનું જૈન મંદિર હોવું જોઇએ, ગામના ચારામાં મંદિરના મોટા પ્રાચીન પથ્થર લગાડેલા જેવાય છે, જે પ્રાચીન જૈન મંદિરનું સૂચન આપી રહ્યા છે.
આજે અહીં ૩૨ જેની વસ્તી છે. ૧ ઉપાશ્રય અને ૧ જૈન મંદિર વિદ્યમાન છે.
શ્રીઆદીશ્વર ભગવાનનું મંદિર શિખરબંધી છે. મૂળનાયકની મૂર્તિ ૫૨ સં. ૧૯૨૩ અને બંને બાજુની મૂર્તિઓ ઉપર સં. ૧૯૫ના લેખે છે. આ બધી મૂર્તિઓ ઉપાશ્રયમાં ઘર દેરાસર તરીકે પ્રતિષ્ઠિત હતી. સં. ૧૯૬૯માં આ મદિરનો પા નાખી મંદિર બંધાવવામાં આવ્યું છે મૂળગભારે, ગૂઢમંડપ, ચેકી, રંગમંડપ, શંગારકી અને શિખરબંધી રચનાવાળું છે.
૧. “ પ્રાચીન જૈન લેખસંગ્રહ : ” ભા. ૨. લેખાંક : ૬૫. ૨. “અબુદ પ્રાચીન જૈન લેખસંગ્રહઃ ” લેખક : ૨૫૧.
Jain Education International
For Private & Personal use only
www.jainelibrary.org
