________________
૧૮
[ આદર્શ સાધુ
તે તેની સંતતિ ઉત્તમ થાય છે, અન્યથા તેમાં વધુ શકરતા આવે છે અને ઉત્તમત્તાના લેાપ થાય છે. માટે વિશિષ્ટ કુલજાતિવાળાને ચાગ્ય માનેલ છે. એવાને પ્રસંગે ખ્યાલ આવે છે કે હું ઉત્તમ કુળના છું, એટલે મારાથી વ્રતભંગ કે ખીજા' અકાય ન થાય.
અમુક પુરુષને કમલ લગભગ ક્ષીણ થયેલા છે, તે શી રીતે જાણી શકાય ?
ઉ॰—જેમ ઝવેરીએ સાનાને કસોટી પર મૂકીને તેનુ માપ કાઢી લે છે, તેમ સદ્ગુરુએ પુરુષના આચારવિચાર પરથી તેનું માપ કાઢી લે છે. દાખલા તરીકે કાઇ પુરુષને દુરાગ્રહ, મિથ્યામતિ અને વિષયાંધતા ભારે હાય, કામક્રાધ ઘણા હાય, માન ઘણું હાય, તૃષ્ણા ઘણી હાય, ભાગની લાલસા ઘણી હાય અને ભાજન તથા નિદ્રા વધારે હાય અને એ વસ્તુ આગળ પાછળવાળા પાસેથી જાણવામાં આવે, તે સદ્ગુરુ એમ જાણે કે આ પુરુષ ભારેકમી છે, તેથી દીક્ષાને ચેાગ્ય નથી. પરંતુ તેથી વિરુદ્ધ ગુણુ ધરાવનારા હાય તા તેને લઘુકી કે લગભગ ક્ષીણ થયેલા કમવાળા જાણે છે અને તેથી દીક્ષ ખરાખર પાળી શકશે, એમ માની તેને દીક્ષા આપે છે.
પ્ર—ખડખડાટ હસવું એ સદ્ગુણ મનાય છે અને અહીં હાસ્યાદિ ન કરનારને ચેાગ્ય માન્યા છે, તેનું કારણ શું?
ઉ—સત્પુરુષો ખાસ કારણ વિના હસતા નથી
