________________
સાધુ જીવનમાં હાવા જોઈતા ગુણા ]
૧૭
જીવન ગાળતા હોય તે આય કહેવાય. શાસ્ત્રકારે એ આય શબ્દ ની વ્યાખ્યા કરતાં જણાવ્યું છે કે ‘જ્ઞાાત્ સર્વશ ધર્મમ્યો ચાન્તઃ પ્રાન્તોનુ ત્યિાર્થઃ—જે સુયધર્માથી દૂર આવેલા હાય, અર્થાત ગુણપ્રાપ્ત હાય તે આય કહેવાય.' આ વ્યાખ્યાનું તાત્પય એ છે કે જેનામાં દયા વગેરે ગુણે! હાય તે આ કહેવાય અને બાકીના અનાય કહેવાય.
પ્ર—શાસ્ત્રકારોએ આ દેશ કાને ગણેલા છે?
ઉ—શાસ્રકારાએ મગધ, અંગ, બંગ, કલિંગ, કાશી, કૈાશલ, કુરુ, કુશાત, પંચાલ, જાગલ, સૌરાષ્ટ્ર, વિદે, વત્સ, સંદર્ભ (શાંડિલ્ય), મલય, મત્સ્ય, વરુણ, દશાણુ, ચેદી, સિધુ–સૌવીર, શૂરસેન, ભંગી, વત, કુણાલક, કેટિવ અને અર્ધા કેતક, એ સાડી પચ્ચીસ દેશાને આય દેશ ગણેલા છે. પણ સમયાંતરે આ લેાકેાના બીજા દેશમાં વસવાટ થયે હાય તા તેને પણુ આયદેશજ લેખી શકાય. દાખલા તરીકે ગુજરાતનું નામ આ યાદીમાં નથી, પણ તેમાં આજે ઘણા આર્યાં વસે છે, તેથી તેને આદેશ લેખવો જોઈ એ અને તે પ્રમાણે જ તે લેખાય છે.
પ્રશ્ન—વિશિષ્ટ જાતિકુલવાળાને યાગ્ય માનવાનુ કારણ શું?
ઉજાતિ અને કુલ ઉપરથી પણ પુરુષની ચેાગ્યતા અકાય છે. જાતિ એટલે માતાના પક્ષ અને કુલ એટલે પિતાના પક્ષ. તે અને પક્ષા શુદ્ધ વિવાહથી જોડાયેલા હાય
આ–૨