________________
[ આદર્શ સાધુ બીજા પ્રહરના અંત સુધી સ્વાધ્યાય પ્રવૃતિ ચાલ્યા પછી ગેચરી વાપરવાનો સમય થાય છે. તેમાં જે કંઈ નિર્દોષ આહાર આવ્યું હોય તે ગુરુએ વહેંચી આપ્યા પ્રમાણે વાપરી લેવાનું હોય છે. અહીં એ જણાવવું ઉચિત થઈ પડશે કે આ સાધુઓ જેવું મળ્યું તેવું વાપરે છે એટલે તેમાં સ્વાદની કેઈ અપેક્ષા રાખતા નથી. ઘણાને ઘણી જાતની તપશ્ચર્યા ચાલતી હોય છે, એટલે જ વાપરવાનું હોતું નથી કે અમુક જ વાપરવાનું હોય છે.
ગોચરીનું કામ પત્યા પછી ફરી સ્વાધ્યાય શરૂ થાય છે અને જે મુમુક્ષુઓ દર્શન–સમાગમ–ચર્ચા-વિચારણા માટે આવ્યા હોય, તેમને તે તે પ્રકારને લાભ આપે છે. ત્રણ વાગ્યા પછી વસ્ત્રપાત્રની પુનઃ પ્રતિલેખના થાય છે અને સ્વાધ્યાય-ધ્યાનની પ્રવૃત્તિ ચાલુ રહે છે. સાયંકાળે કારણવશાત્ કંઈ પણ વાપરવું હોય તે સૂર્યાસ્ત પહેલાં જ વાપરી લે છે.
ત્યાર બાદ સાયંપ્રતિકમણ શરુ થાય છે. પશ્ચાત સ્વાધ્યાય તથા ધ્યાનની પ્રવૃત્તિ ચાલે છે અને તે વખતે પણ મુમુક્ષુઓને ધર્મકથા વગેરેને લાભ મળે છે.
રાત્રિને બીજો પ્રહર લગભગ અધું વીત્યા પછી સાધુ સંથારાપોરિસીને પાઠ ભણી અરિહંત, સિદ્ધ, સાધુ અને કેવલિપ્રજ્ઞપ્ત ધર્મનું શરણ ગ્રહી શુભ ચિંતન કરતાં સંથારે જાય છે અને નિદ્રાધીન થાય છે.