Book Title: Jain Shikshavali Adarsh Sadhu
Author(s): Dhirajlal Tokarshi Shah
Publisher: Jain Sahitya Prakashan Mandir

View full book text
Previous | Next

Page 54
________________ [ આદર્શ સાધુ પ્ર-સાધુ આર્જવગુણથી શું કરે? ઉ –માયાકપટના અભાવને આર્જવ કે સરલતા કહેવામાં આવે છે, એટલે સાધુ કેઈપણ પ્રકારની કપટક્રિયા, કોઈપણ પ્રકારને દગોફટકો કે કેઈપણ પ્રકારની લુચ્ચાઈ કરે નહિ. તે જ રીતે તેઓ કદાગ્રહને વશ થાય નહિ, પણ એક બાળક જેવું સરળ મન રાખીને જે કંઈ સત્ય હેય, હિતાવહ હોય તેને સત્વર સ્વીકાર કરે. જેન મહર્ષિઓએ સ્પષ્ટ ઘેષણ કરીને કહ્યું છે કે સરલ આત્મા જ ધર્મ પામે છે, એટલે આદર્શ સાધુઓએ આ ગુણને ઉત્કૃષ્ટ વિકાસ કરવો જોઈએ. પ્રવ–સાધુ મુક્તિગુણથી શું કરે? ઉ૦-લેભના અભાવને મુક્તિ કે નિર્લોભતા કહેવામાં આવે છે, એટલે સાધુ કેઈની પાસેથી ખાસ જરૂરિયાત સિવાય કશું લેવાની ઈચ્છા રાખે નહિ. લેભ સર્વ દેશની ખાણ છે, ઉત્તમ ગુણેને ગળી જનારે મહારાક્ષસ છે, દુઃખ રૂપી વેલીઓનું મૂળ છે અને ધર્માદિ ચારે પુરુષાર્થને બાધક છે. માટે સુજ્ઞજનેએ સંતોષરૂપી પાળ બાંધીને તેને પ્રસાર પામતે અટકાવવો.” ક્રોધ, માન માયા અને લેભ એ ચાર કષાય કહેવાય છે અને તે સંસારવૃદ્ધિનું પરમ કારણ મનાય છે. તેને જિતવાથી જ ક્ષમા, માર્દવ, આર્જવ અને મુક્તિગુણ પ્રકટે છે, એટલે આદર્શ સાધુએ ચારે કષાયને જિતનારા હેય એમ સમજવાનું છે. પ્ર–સાધુ તપણુણથી શું કરે?

Loading...

Page Navigation
1 ... 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68