________________
૪૧
-
-છ રાત્રિભોજન વિરમણ-ત્રત ] –છડું રાત્રિભૂજન-વિરમણ-ત્રત
પાંચ મહાવ્રત ઉપર છઠું રાત્રિભૂજન-વિરમણવ્રત આ પ્રમાણે લેવાય છેઃ “હે ભદંત! રાત્રિભેજન છેડવું એ છટકું મહાવ્રત છે, (એમ હું સમજ્યો છું.) હું સર્વ પ્રકારનાં રાત્રિભેજનને ત્યાગ કરું છું. અશન, પાન, ખાદિમ, સ્વાદિમ એ ચાર પ્રકારના આહારમાંથી કંઈ પણ રાત્રે ખાઉં નહિ, બીજાને ખવરાવું નહિ તથા ખાઈ રહેલા અન્યને સારે માનું નહિ. જ્યાં સુધી જીવું કરું નહિ.
હે ભદંત ! હું સર્વ પ્રકારના રાત્રિભેજનથી વિમુખ થઈને છઠ્ઠા મહાવ્રતમાં સ્થિર થાઉં છું.”
પ્રવે–રાત્રિભૂજન કેને કહેવાય ?
ઉ૦–સાયંકાલથી માંડીને બીજા દિવસના સૂર્યોદય સુધી કઈ પણ પ્રકારનું ભજન કરવું, તેને રાત્રિભેજન કહેવાય.
પ્ર-–તેને ત્યાગ કરવાનું કારણ શું?
ઉ– ત્રિભૂજન કરતાં અહિંસાને સિદ્ધાંત જાળવી ન શકાય. જેમકે રાત્રે ગોચરી લેવા બહાર જવું પડે, તે વખતે રસ્તામાં પાછું પડયું હોય, બીજ પડ્યા હોય, લીલોતરી પડી હોય કે જંતુ-કીડા વગેરે પડ્યા હોય તેની દયા પાળી શકાય નહિ. તથા એ રીતે ગેચરી લાવ્યા પછી તેને વાપરવા બેસતી વખતે પણ સૂક્ષ્મ જીવે અંદર પડે તે જોઈ શકાય નહિ. વળી ગોચરીનિમિત્તે રાત્રે
