Jain_Satyaprakash 1954 06

Author(s): Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad
Publisher: Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad

Page 11

અંક : ૯] પૂર્યાખ્યાન-પરિચય
[ ૧૫૩ વાનરોએ મોટા મોટા પહાડ ઉખેડી નાખ્યા હતા. હનુમાને રાવણની અશોકવાટિકામાં જઈને બેટ મેટાં અશોકનાં વૃક્ષ ઉખેડી છિન્નભિન્ન કરી નાખ્યાં હતાં, એટલે તારી વાત પણ અમને નવાઈ ઉપજાવતી નથી.
ખંપાનાએ પોતાની વાત કહેવાની શરૂ કરતાં પહેલાં બધાને કહ્યું કે, તમે બધા મને પગે લાગીને કરગરે તે હું તમને બધાને ભોજન કરાવું. ત્યારે પેલા ચારે જણ કહેવા લાગ્યા કે અમે મહાપુરુષો તને કરગરીએ, તને એક સ્ત્રીને! ત્યારે ખંડાના હસીને બોલી કે ત્યારે મારી વાત સાંભળે–
ખંડપાનાની વાત–જુવાનીમાં મારું રૂપ-લાવણ્ય કઈ જુદું જ હતું અને એક વખત ઋતુવંતી થઇને હું એક મંડ૫માં સૂતી હતી, મારા ઉપર મોહ પામીને પવને મને ભોગવી. મને પુત્ર થયો ને જન્મતાંની સાથે જ વાત કરીને ચાલતો થયો. મારે ઉમાદેવી નામે એક સખી હતી. તેણે મને આકર્ષણી વિદ્યા આપી. તે વિદ્યાબળે મેં સૂર્યને આકર્થો ને તેથી મને મહાબલવંત એક પુત્ર થે. ખાસી હજાર યોજન પૃથ્વીને તપાવતા સૂર્યથી મને કાંઈ દાહ થશે નહિ. વળી, એક વખત મેં અગ્નિને આકર્ષ્યા અને તેથી મહાતેજવંત પુત્રને મેં જન્મ આ. અગ્નિથી હું બળી કે દાઝી નહિ. ફરી એક વખત મેં ઇન્દ્રનું આકર્ષણ કર્યું અને ઈન્ટ સમાન પુત્ર જનમ્યો. કહે આ સર્વ સત્ય છે ને?
આ સાંભળી મૂળદેવ વગેરે ચારે જણાએ અનુક્રમે એક પુત્રની વાત સિદ્ધ કરી આપી. પવનથી કુંતીએ ભીમને જન્મ આપ્યો હતો, પવનથી અંજનાએ હનુમાનને જન્મ દીધે તે પ્રમાણે પવનથી તેં પુત્રને જન્મ આપ્યો. પરાશરે જનગંધા માછલીને ભોગવી ને વ્યાસને જન્મ થયો. વ્યાસ જન્મતાંની સાથે માતાને “અવસરે મને સંભારજે' કહીને ચાલ્યો ગયોઇત્યાદિ પ્રસિદ્ધ છે. તે તારે પુત્ર તને કહીને તરત જ ગયો તેમાં શું આશ્ચર્ય ? એમ મૂળદેવે કહ્યું. પછી કંડરીકે કહ્યું કે, સૂર્યથી કુંતીને પુત્ર થયો હતો ને તે બળી ન હતી તે તું ન બળી તેમાં કાંઈ નવાઈ નથી. એલાષાટે કહ્યું કે, યમની સ્ત્રી ધૂમણોને અગ્નિએ ભોગવી હતી છતાં દાઝી કે બળી ન હતી તે તને અગ્નિએ ભોગવી ને તું ન દાઝી એ સંભવિત છે. શશકે કહ્યું કે, ઈન્દ્ર ગૌતમપત્ની અહલ્યાને ભોગવી હતી ને ઋષિએ શ્રાપ આપીને ઇન્દ્રને સહસ્રભગ
ર્યો હતે. વળી ઈન્ડે કુંતીને ભોગવી હતી તેથી અર્જુન જન્યો હતો, તારા જેવી રૂપલાવણ્યવતીને ભગવે તેમાં અદ્દભુત નથી. ચારેના પ્રત્યુત્તર સાંભળીને ખંડપાનાએ કહ્યું કે, તમે બધા મને ઓળખો છે ને ? હું કોણ છું? મૂળદેવે ઉત્તર આપ્યો કે અમે તને ઓળખીએ છીએ-તું પાટલીપુત્રના રહેવાસી ગૌતમ ગોત્રીય નાગશર્મા બ્રાહ્મણ અને નાગશ્રી બ્રાહ્મણીની પુત્રી છે. આ સાંભળીને ખંડપાનાએ કહ્યું-એ બરાબર નથી. તે અને હું મળતી છીએ એટલે શ્રમ થયો છે, બાકી હું તે રાજાના ધોબીની પુત્રી છું ને મારું નામ દિગ્વિકા છે. મારું ઘર રાજાના ઘરની જેમ ધન-ધાન્યથી ભરપૂર છે. રાજાના હજાર કપડાં જ હું મજૂર રાખીને જોઉં છું. એક વખત ઘણાં કપડાં ધોવાનાં હતાં એટલે હજાર મજૂરોની સાથે ગાડાં ભરીને હું નદીના કાંઠે ધોવા ગઈ વસ્ત્રો ધોઈને તડકે સુકવ્યાં હતાં ત્યાં મેટે વાવટાળ આવ્યો ને બધાં પડાં ઊડી ગયાં. ઘણું કર્યું પણ વસ્ત્રો ન મળ્યાં એટલે મેં મારા મજૂરોને કહ્યું કે, તમે બધા નાસી જાઓ નહિ તે રાજા દંડશે. બધા નાસી ગયા અને હું ત્યાં એક બગીચામાં ઘોનું રૂપ કરીને રહી. રાત વીતી એટલે મને વિચાર આવ્યો કે સવારે મને જોશે તે શિકારીએ મારી નાખશે