Jain_Satyaprakash 1954 06

Author(s): Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad
Publisher: Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad

Page 13

અંક : ૯]
ધૂતાઁખ્યાન-પરિચય
[ ૧૫૫ આંધળાની લાકડીના આ પાપી શેઠે નાશ કર્યાં. છાતી ફૂટતી, વાળ વિખેરતી, ઝૂરતી શેઠને ખૂબ કહેવા લાગી અને ધમકી દેવા લાગી. શેઠ ડરી ગયા ને તેને લાગ્યું કે જો આ સ્ત્રી રાજ્યમાં જશે તે મને દંડ થશે એટલે કાઈ પણ ઉપાયે આને સમજાવીને કાઢવી જોઈ એ. એમ વિચારીને શેઠ ગરીબ ગાય જેવા થઈને તેની પાસે આવ્યા અને કહેવા લાગ્યા કે ! ખે'ન, ઊંટ હવે શું થાય ! જેવા ભાવિભાવ, બનવાનું હતું તે બની ગયું—તું હવે ચિંતા ન કર. તારે જોઇએ તેટલું દ્રવ્ય લઈ જા. એમ કહીને પાતાની રત્નજડિત વીંટી કાઢી આપી.
તે વીંટી લઈને ખડપાના ધૃત પાસે આવી અને બધી વાત કરી. પછી તે વીંટી ઝવરીને ત્યાં વેચી દઈ બધાને ખૂબ ભાજન કરાવ્યું, બધા ખંડપાનાની પ્રશંસા કરવા લાગ્યો ને સહુ ધૂતો પોતપોતાને સ્થાનકે છૂટા પડીને ગયા.
ત
જે વિષ્ણુ સર્વવ્યાપી છે. તો બીજું શું શું? પાર્વતીના શરીરના મેલથી ગણેશ ઉપન્યા. પાર્વતી હિમાચલથી ઉપની, વગેરે સર્વ મહાભારત, રામાયણ, પુરાણ આદિનાં વચના ખાટા સોનાના જેવાં છે, પરીક્ષામાં ટકી શકતાં નથી. ગધેડાનાં લીડાંની સાફક બહારથી દેખાવડાં અને અન્દરથી સારી વગરનાં છે. માટે તે માનવા યોગ્ય નથી. વચનની પણ પરીક્ષા કરીને જે ક-છેદ અને તાપથી શુદ્ધ હેાય તેજ માનવાં જોઈ એ, તેથી આત્મહિત સધાય છે. વ્યવહારનાં સાચાં જૂનાં વચના સંસારની વૃદ્ધિ કરે છે જ્યારે મેક્ષમાર્ગમાં આગળ વધારનારાં પારમાર્થિક વચને! આત્માને બચાવે છે અને પરમપદ તરફ લઈ જાય છે. એવાં વચનેા વીતરાગ સર્વજ્ઞ પરમાત્માનાં હાય છે. એ જ શ્રદ્ધેય છે અને ઉપાદેય છે. એટલે તમેવ સર્ચ નિસં નિગેદિ વેચ્ ‘ તે જ સત્ય અને નિઃશ ંક છે કે જે જિનવરાએ પ્રરૂપ્યું છે' એમ દૃઢપણે માનવું અને આચરવું એ શ્રેયસ્કર છે,
આ ધૂતાઁખ્યાન ૪૮૪ ગાથા પ્રમાણ છે. તે પાંચ વિભાગમાં વહેંચાયેલું છે. તેની શરૂઆતની ગાથા નીચે પ્રમાણે છે :~
नमिऊण जिणवरिंदे, तिअसेसरवंदिए धुअकिलिसे ॥ विउसजण बोहणत्थं, धुत्तक्खाणं पवक्खामि ॥ १ ॥
છેલ્લે ઉપસંહારની એ ગાથા છે, તે આ પ્રમાણે :~~~ चित्तउडदुग्गसिरिसंठिएहिं सम्मत्तरायरचेहिं ॥
सुचरिअसमूहसहिआ, कहिआ एसा कहा सुवरा ॥ १२३ ॥ सम्मत्त सुद्धिहेउ, चरिअं हरिभदसूरिणा रइअं || णिसुतकहंताणं, भवविरहं कुणउ भव्वाणं ॥ १२४ ॥
પાંચ વિભાગમાંથી પ્રથમ વિભાગમાં ઉપક્રમ અને મૂળદેવની વાત છે તે ૯૩ ગાથામાં છે. બીજા વિભાગમાં ડરીકની વાત ૭૫ ગાથામાં છે. ત્રી^ વિભાગમાં એલાષાઢની વાત ૯૮ ગાથામાં છે. ચાથા વિભાગમાં શશકની વાત ૯૪ ગાથામાં છે. પાંચમા વિભાગમાં ખડપાનાની યાત અને ઉપસંહાર ૧૨૪ ગાથામાં છે. ગ્રંથની ભાષા પ્રાકૃત છે. વચમાં કાઈ કાઈ સ્થળે