Jain_Satyaprakash 1954 06

Author(s): Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad
Publisher: Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad

Page 22

એક જૈન ગ્રંથમાં
કુરાનની કથા લેખક શ્રીયુત ભધલાલજી નાહટા
વિશ્વપ્રેમ અને મૈત્રીભાવ માટે જૈનધર્મને ઔદાર્ય ગુણ ખૂબ પ્રસિદ્ધ છે. પિતાના વિરોધી વિચારવાળાં દર્શને પ્રતિ પણ જૈન ધર્માવલંબીઓ અને જૈનાચાર્યોએ કદી ઘણાભાવ ન રાખતાં તેમના ગુણોને આદર કરી અપનાવ્યાં છે. જૈન ધર્મગુરુઓને સ્વશાસ્ત્ર અને પરશાસ્ત્રમાં પારંગત બનવું જરૂરી બતાવવામાં આવ્યું છે. એ જ કારણ છે કે, તેની દાર્શનિક ભૂમિકા ખૂબ સુદઢ રહી છે. તેઓ બધા જૈનેતર ધર્મ અને બધા વિષયોના ગ્રંથોનું તલસ્પર્શી અધ્યયન કરતા હતા. જે જેટલા અધિક ઉદાર થાય, તે એટલો દાર્શનિક વિચારધારાનું આદાનપ્રદાન કરીને પોતાની કપ્રિયતા અને હાર્દિક નિર્મળતામાં અભિવૃદ્ધિ કરી શકતા હતા. સ્વયં ભગવાન મહાવીરે વૈદિક ધમનુયાયી અગિયાર મહાદિગ્ગજ પંડિતને તેમની વેદોક્ત
યાઓ દ્વારા પ્રતિબંધ કરીને હજારો શિષ્ય પરિવાર સાથે પિતાના મુખ્ય શિષ્ય બનાવ્યા હતા. ગણધરવા આ વાતનું જવલંત ઉદાહરણ છે. કોઈ પણ પ્રતિસ્પધીને સમજાવવા માટે તેમને જે માન્ય ધર્મગ્રંથેનાં ઉદાહરણ આપવામાં આવે છે તે જલદીથી સમજી લે એ ખાતર જૈનાચાર્યોએ જેનેતર પૌરાણિક દષ્ટાંત તથા લેકકથાઓને પ્રચૂરતાથી ઉગ કર્યો છે. એ વાત નિર્વિવાદ છે કે, તિરસ્કારથી તિરસ્કાર વધે છે અને પ્રેમવ્યવહારથી પ્રેમ વધે છે. કોઈ પણ ભાષા સાથે તિરસ્કાર રાખવો ઠીક નથી; તે તો કેવળ વિચાર પ્રકાશનું માધ્યમ છે. Water વોટર અને પાણીમાં જેટલું અંતર છે તેટલું જ ખુદા અને પરમેશ્વરમાં છે; તે પછી એને માટે એની પાછળ કજિયો શા માટે? જૈન મનીષીઓએ આ વાસ્તવિકતા સમજી લીધી અને ફારસી આદિ વાવની ભાષાઓનું પણ તેમણે અધ્યયન કર્યું અને એ ભાષાઓમાં સ્તવન, છંદ વગેરે વિવિધ કૃતિઓ રચી.
જૈન વિદ્વાનોએ જેનેતર ગ્રંથનું પઠન-પાઠન, લેખન અને સંગ્રહ વગેરે સુધી સીમિત ન રહેતાં જેનેતર ગ્રંથે પર પર્યાપ્ત જૈન ટીકાઓ રચી છે. જે જમાનામાં “કુરાન શરીફ” જેવા યવનના પવિત્ર ગ્રંથોને સ્પર્શવું એ ધર્મભ્રષ્ટ થઈ જવાનું માનવામાં આવતું, ત્યારે જૈનાચાર્યોએ ગુણાનુરાગવશ તેમાંની કથાઓને પણ પોતાના ધર્મગ્રંથોમાં સ્થાન આપ્યું. અહીં જેની આલોચના કરવામાં આવી છે તે કથા “કુરાન શરીફથી લીધી છે.
જૈનધર્મને અપરિગ્રહવાદ સર્વવિદિત છે. ગૃહસ્થને માટે જરૂરિયાત ઉપરાંત સંગ્રહ કરે જ્યાં પાપ માનવામાં આવ્યું છે, ત્યાં પિતાના સાહિત્યમાં સેંકડો ઉદાહરણ હવા નાં વાચક ભૂરચઢે યવન-કથાને પિતાના “પર્દકવિંશતિગ્રંથમાં સંસ્કૃતના ૩૪ લોકોમાં ગુંફિત કરી છે. “મીયા સલેમાં બીબી તુ ઉદાહરણ” એ શીર્ષકવાળી કથાકારા જનસાધારણને અલ્પ પરિગ્રહમાં સંતવી રહેવાને ઉપદેશ આપવામાં આવ્યો છે. આ ગ્રંથમાં સંત કેમાં નીચે મુજબના ફારસી શબ્દને પણ પ્રયોગ કરવામાં આવ્યા છે–તસલીમ, મૂસા, ખુદા, અરજ,
1, જુઓઃ “ફારસી ભાષાકી જૈન રચના”,” પ્રકા “જૈનધર્મ પ્રકાશ” અને “વાણી”