Jain_Satyaprakash 1952 12

Author(s): Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad
Publisher: Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad

Page 5

કેન્દ્રસ્થ સસ્થા કેવી જોઇએ
એક : ૩ ] [ ૫૧ પેઢીની કા*વાહીથી શ્રીશત્રુ ંજયાદિ તીર્થાંનુ અને અન્ય પ્રાચીન સ્થળનું રક્ષણ થયું છે, જીર્ણોદ્ધાર થયા છે અને માલિકીકમાં ખાસ હાનિ નથી પહેાંચી એ જોતાં વહીવટદારાને ધન્યવાદ ધરે, એમાં પણ શેઠ કસ્તુરભાઈ જેવા બાહોશ અને અનુભવી પ્રમુખે એ સંબધમાં જે રસવૃત્તિ દાખવી છે અને પ્રસંગાપાત પેાતાના ભાષણમાં સ્થાપત્ય કળા પ્રાચીનતાના રક્ષણ અંગે જ શબ્દો ઉચ્ચાર્યા છે એ જોતાં સાચે જ પેઢીના સંચાલકા અથવા તે શેઠ સાહેબ પેતે પેઢીને મધ્યવર્તી સસ્થામાં ફેરવવા ધારે તો ખાસ મુશ્કેલી ન જ પડે. આજે પણ ધાર્મિ`કતાના મુદ્દાથી ઊમા થતા સાલા વેળા પેઢીને આગળ થવું જ પડે છે. વળી, ત્રે ક્રાન્ફરન્સે તે શેઠે આણુંજી કલ્યાણુછતી કાર્યવાહીને ટેકા આપવાના ઠરાવ કરેલા હાવાથી એ તીથેાં અદિના પ્રશ્નોમાં ખાસ અલગ વાડા રચે તેમ નથી જ. બાકી કાપરડાજીમાં સાંભળ્યું તે જો સાચું હોય તે શેઠ આણુદજી કલ્યાણજીની પેઢી કાં ા આર્થિક કારણે કિવા વ્યવસ્થાને પહોંચી ન શકતી હોય એ કારણે નવા વહીવટ સભાળી લેવા તૈયાર નથી.
તીર્થીની વ્યવસ્થા અને રાણકપુર કુભારી માજી આદિના છડ઼ેદ્દાર જોતાં શેઠ આણુજી કલ્યાણજીની પેઢીએ જ આવા વિષમ સમયમાં સફળ ભારતના મૂલ્યવાન વારસાના સંરક્ષણની જવાબદારી ઉપાડવા આગળ આવવું જોઇ એ. એની પાસે શક્તિ અનુન્નત્ર અને કાર્યકરી છે. કેટલાક જુદા વહીવટા છે અને એ સર્વ પેઢીની છત્રછાયામાં આવે એ સારુ બંધારણ સુધારણા ઇષ્ટ છે. માટ શહેરાનુ પ્રતિનિધિત્વ અને તે પણુ જૈતાની વસ્તી, દેવાલયોની સંખ્યા અને તીર્થનું મહત્ત્વ ધ્યાનમાં રાખી નક્કી કરવું. એમાં શ્રીમંત ધીમંત અને સેવાભાવી વ્યક્તિઆને યેગ મેળવો. સભામાં હાજરી આપે તે જરૂર પડયે સમયના ભાગ આપવામાં પીછેહડ ન કરે તેવા સભ્યાની પસ’દગી કરવી. પુરાતત્ત્વનિષ્ણાત કે પ્રાચીન શોધખેળના અભ્યાસીઓને—તેમજ સમયનો ભોગ આપી નિરીક્ષણુ કરી શકે તેત્રા ભાઈ ને માનદ સભ્યા બનાવી વિસ્તૃત પ્રતિનિધિત્વધારી મધ્યસ્થ સંસ્થા સર્જવી. એમાંથી મહાસમિતિ અને કારોબારી સમિતિ રચવી એને કરવાનાં કાર્યાંતી મર્યાદા બંધવી. એ માટેના બજેટની રચના કરવી. આ ઉપરાંત જુદા જુદા પ્રદેશના સંયોગે ધ્યાનમાં લઈ, રાજબાજને વહીવટ સભાળી શકે તેવી સ્થનિક સમિતિએ નક્કી કરવી. અમુક રકમ સુધીના ખર્ચ કરે તેવી એને સત્તા આપતી. રાજ્ય સાથેના પ્રશ્નો અંગે કારોબારીએ સીધી જવાબદારી રાખવી. દેવદ્રવ્ય કે જેના ઉપયાગ જીર્ણોદ્વારમાં જ કરવાના હોય છે એ આજે જેમ મરજી માફક ખરચાય છે તેમ ન ખરચાતાં કિમિટ નક્કી કરે તે મુજબ અને નિયત કરેલી પધ્ધતિથી ખરચાય તેવા નિયમ કરવો. એમાં પણ ના કરતાં જાતાં અને ખાસ કરી ઐતિહાસિક મહત્ત્વ ધરાવતાં સ્થાનાના રક્ષણુ અર્થ વધુ ખરચાય તેવા પ્રબંધ કરવા. માયા વધારવા કરતાં પૂર્વજોની દીશતા ધ્યાનમાં લઈ, કળા-કારીગરી અને સ્થાપત્યની જાળવણી પાછળ એના વ્યય થાય તેમ કરવું. આ તા સામાન્ય રેખાંકન ગણાય. બાકી તે સકળ સંધના આગેલાને એકઠા થઈ, પૂર્વજોના મહામૂલા વારસાના સરક્ષણ અર્થે જે જે અનુભ્રવની વાતા રજી કરે એ શ્થાનમાં લઈ, આજે જેમ રાજશાસન–કેન્દ્રસ્થ સરકારના કાનુનું પ્રમાણે સારાયે દેશનુ' તંત્ર ચલાવે છે તેમ ભગવંત શ્રીમહાવીરદેવનું શાસન અને એના પ્રચારના મુખ્ય અગા સમા-મૂતિ અને આગમ અર્થાત તીર્થી-પ્રતિમા અને જ્ઞાનભંડારા સુરક્ષિત રહી પેાતાની પ્રભા વિસ્તારે તેવુ તંત્ર રચવાને સમય કમાડ ડેાકી રહ્યા છે. એ નાદ જેટલા જલ્દી સભળાય અને અમલી બને એટલે આપણા ધર્મ'પ્રેમ જાગ્રત લેખાય..