Jain Dharm Vikas Book 02 Ank 03

Author(s): Lakshmichand Premchand Shah
Publisher: Bhogilal Sankalchand Sheth

Page 9

શ્રી સિદ્ધચકની તાત્વિક ભાવના.
૭૯.
શ્રી સિદ્ધચક્રની તાત્વિક ભાવના.
લેખક. જૈનાચાર્ય શ્રી વિજ્યપધસૂરિ.
(પુ. ૨ અંક ૧ પૃષ્ઠ ૪૮ થી અનુસંધાન ) માધ્યશ્ચ ભાવના એટલે નિર્ગણિ આત્માઓને દેખી તેના ઉપર દ્વેષ ન ધારણ કરે કારણકે રાગ કરવો વ્યાજબી નથી. કારણ જ્યાં ગુણ હોય ત્યાં જ રાગ થાય. તેમજ તે અરિહંત પ્રભુ છેવટે સાધુ અને શ્રાવક બંનેને ઉદ્દેશીને આ રીતે દેશના આપે છે કે જે જી ! સંયમને સાધે, જે પિતાની યેગ્યતાને અનુસારે સિદ્ધાન્તને અભ્યાસ કરે, તથા ૩ શાસનની પ્રભાવનાના અનેક કાર્યો જેવા કે નવપદની આરાધના રથયાત્રા વિગેરે કરે, ૪ વ્રતની આરાધના કરે,
સાધર્મિક વાત્સલ્ય કરે, કે સાત્વિક ભાવથી દાન દીએ, ૭ જ્ઞાનને ભણતા જીને સહાય કરે ૮ અનિત્ય ભાવના વિગેરે ઉત્તમ ભાવના ભાવે, હે પ્રભુના આગમ લખાવે, ૧° સર્વ ને ખમાવે, ૧૧ સર્વ પાપની આલેચના કરે, તે જી હસતા હસતા આનંદથી ક્ષણભંગુર શરીરનો ત્યાગ કરી પૂર્વની સ્થિતિ કરતાં ઘણું જ ઉત્તમ સ્થિતિને પ્રાપ્ત કરે છે. એટલે બંને ભવને સફલ કરે છે. તેઓને મરણ કાલે લગાર પણ દીલગીરી હોતી નથી. કારણકે ધમ જીને અહીં આનંદ મંગલ હોય છે. અને આવતાં ભાવમાં પણ આનંદ જ હોય. તથા જે છે ઉપર જણાવેલા અગીઆર વાનાં ન કરે તે જ રીબાઈ રીબાઈને મરણ પામે છે. જો તેને મરવાનું તો છેજ કારણકે ધમ પણ મરે છે, અને અધમ પણ કરે છે પરંતુ ફરક એ છે કે જ્યારે ધમ જીવ આનંદથી મરે છે કારણકે તે સદાચારી છે. ત્યારે અધમી રીબાઈ રીબાઈને મરે છે. કારણ એજ છે કે તેણે ઘણું દુરાચારો સેવ્યા છે. જીવને દુષ્કર્મને ભગવતાં જેવું ડહાપણ હોય છે, તેવું ડહાપણ જે દુષ્કર્મને બાંધતાં રહે, તે દુઃખી થવાને સમય આવે જ નહિ માટેજ કર્મબંધના કારણે જરૂર સમવા જોઈએ, તે કારણેને પણ પ્રભુજી દેશનાદ્વારા સમજાવે છે. ગ્રંથ વધી જવાના ભયથી અહીં તે કારણે જણાવ્યા નથી પરંતુ કલિકાલ સર્વજ્ઞ શ્રી હેમચંદ્ર સૂરીશ્વરજીએ તેસઠ શલાકા પુરૂષ ચરીત્રમાં તે કારણે જણાવ્યા છે. જિજ્ઞાસુ જીવોને તે દ્વારા લાભ મલી શકશે) જે પ્રેમ ધન વિગેરેમાં અને વિષ્ટા અને મૂત્રથી ભરેલી દુર્ગમય આ આદિમાં જીવને હોય છે, તે જ પ્રેમ જે ધર્મની આરાધનામાં જાગે તે જરૂર મુક્તિપદ પામી શકાય. આહાર નિદ્રા મૈથુન વિગેરે ક્રિયા જેવી મનુષ્ય કરે છે, તેવી તિ પણ કરે છે. મનુષ્ય દેહની જે પ્રધાનતા કહી છે, તેનું કારણ એ છે કે તેનાથી સર્વ વિરતિ ધર્મ સધાય છે. બાકી દેશવિરતિ ધર્મ તે