________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
સનાતન દષ્ટિને ઢાંકતી ભીતિક દૃષ્ટિ
લેખક–શ્રી ચુનીલાલ વર્ધમાન શાહુ
[ સનાતન જૈન તત્ત્વાના ઉપદેશ ભગવંત શ્રી મહાવીરસ્વામીને ઉપદેશ સમય તેમજ ક્ષેત્રને બાધિત નહેાતા. પરમાત્માના ધર્મપદેશને સંકુચિત અર્થ કરી અમુક દેશકાળના કાયડા ઉકેલ કરવા યત્ન કરવા તે વ્યાજબી નથી. —જી. એ. ]
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ભૌતિક જગત આવી ભૌતિક તિહાસની દૃષ્ટિથી મહાપુરુષાના જીવનને તથા ઉપદેશોને પણ જુએ છે અને માને છે કે તેમનેા અવતાર પાતાના યુગના ભૌતિક કાયડાઓના ઉકેલ માટે જ જાણે થયેા હેય.
આ ભૌતિક ગજથી મહાવીરના જીવન તથા ઉપદેશને પણ ઘણીવાર માપવમાં આવતા હાય એવુ આપણે જોઇએ છીએ. બ્રાહ્મણેાના હિંસક યજ્ઞા બહુ વધી ગયા હતા, સમાજના ઇતર વાં ઉપરને તેમને અત્યાચાર પણ વધી ગયા હતા, શ્રહ્મણે ઉચ્ચતમ આસને બેસી ઇતર વર્ગોનું દમન તથા શાણુ કરતા હતા, ઇત્યાદિ વૈદિકાનાં હિંસા તથા અનર્થાંનું નિવારણ કરવાને મહાવીરે અહિંસા ધર્માંતે પ્રચાર કર્યો હતો અને વૈદાની વધુ વ્યવસ્થા તેાડી નાંખનારા સંધ સ્થાપ્યા હતા, એમ સાધારણુ રીતે માનવ.-મતાવવામાં આવે છે અર્થાત્ મહાવીરનું જીવન અને ઉપદેશો ભારતના ધર્મના ઇતિહાસમાંનુ એક મહત્ત્વનું ક્રાન્તિકારક પ્રકરણ હેાય એવી રીતે તેની સ્વાભાવિક રજૂઆત થાય છે.
જો આપણે આમ ભૌતિક તિહાસની દૃષ્ટિએ જ એ તીર્થંકર અને તેમના ઉપદેશને જોઇએ તે એમને અને આપણી જાતને અન્યાય કરનારા જ બનીએ. મહાવીરનું જીવન જ્યારે આપણે ઊંડી દષ્ટિથી જોઈએ છીએ ત્યારે જણાય છે કે વૈદિકાએ પ્રચારેલી હિંસા અને તેમની દ્વારા થતું સમાજરોલ્ટુ એ નિવારવાના જ ઉદ્દેશ એ મહાત્ જીવનને નહેાતા. મહાવીરે ૩૦ વર્ષી તેા પોતાના કુટુંબની વચ્ચે ગાળ્યાં હતાં. દુનિયાના બધા ભોતિક દુ:ખા તેમણે નજરે જોયાં હતાં અને ભૌતિક સુખા ભાગગ્યા હતા. વૈદિકા તરફનાં હિંસા કે શૈષ્ણુને કાઇ કુટુ અનુભવ તેમને અંગત રીતે થવા પામ્યા ન હતા. તેમને તે ભૌતિક સુખા પ્રત્યે જ અભાવ ઊપજ્યા હતા; તેથી જગતના દુ:ખનું મૂળ કારણ શોધી તેના નિવારણ માટેનું ચિંતન તેમને મુખ્ય માગ્યાપાર બન્યો હતેા. ૩૦ વર્ષની વયે તેમણે ભોતિક સુખા છેાડી ગૃહત્યાગ કર્યા. પછી વસ્ત્રોના મહાપરિગ્રહ છેડી દીધે અને ચિત્તશુદ્ધિ માટે તપસ્વી જીવન શરુ કર્યું, તેર વર્ષ સુધી કાર તપસ્યાને અંતે તેમને સત્ય લાધ્યું-કેવળજ્ઞાન થયું. ત્યાર પછી તેમણે દાનિક તથા નૈતિક ઉપદેશ આપવાનુ રારુ
{ =
(
૨૫૯
For Private And Personal Use Only
