________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
હિતશિક્ષાના રાસનું રહસ્ય,
344
ન કરવ
ઘુમતાજની ાણી કરજ સાંભલી અને પછી ગુરૂમહારાજની પ ૨ લેવી, યાદિ જે કાંઇ 'તુ હોય તે લાવી દેવું. ખાસ આમત્રણ કેરીને ઘરે આવવું અને શી, ખાંડ અને ક્ષીર વિગેરે પદાર્થો તૈયાર રાખી સા રહે નહારાવવા. સ્મૃતિ નો લાભ લેવા
આ પ્રમાણેની હિતશિક્ષા આપીને ઋષભદાસજી કહે છે કે હે ભવ્ય પાણી! વૃદ્ધાવસ્થા આવે ત્યારે તે મન ચાલે તેા સ્ત્રી ને ધન વિગેરે તજી દઇને દીક્ષ! લેવી-ચારિત્ર ગ્રહણ કરવુ. તે ન બની શકે તે શ્રાવક ધર્મનુ' સારી રીતે આરાધન કરવું. તેમાં પણુ અતસમયે આરાધના અવશ્ય કરવી. સલેખણા કરવી અને ચારે બહારના ત્યાગ કરી ચારે શરણુ અંગીકાર કરવા. આ ખરા વખતે કોઇ પ્રકારની ગફલતમાં રહેવુ નહિ. હવે આયુષ્ય કેટલું છે તે જાણવાને ઉપાય કહે છે:
પોતાનું આયુષ્ય કેટલું છે તે જાણવા માટે એક કુડી નિર્મળ પાણીથી ભરવી. પછી તેમાં સૂર્યનું પ્રતિબિંબ પડે તેમ તે મૂકવી અને તેમાં જોવું. જે સૂર્યનું દક્ષિણ પાસું ખાંડું દેખાય તે છ મહિનાનું આયુષ્ય સમજવુ', પશ્ચિ મેં પાસું ખાંડું દેખાય તે ત્રણ માસનું આયુષ્ય સમજવુ, ઉત્તર પાસું ખાંડું દેખાય તે! એ મહિનાનું આયુષ્ય સમજવું અને પૂર્વ પાસું ખાંડું દેખાય તે એક માસનું આયુષ્ય રામવુ, મધ્યમાં છિદ્ર દેખાય તે દશ દિવસનુ આયુષ્ય સમજવું. સૂર્ય ધુમાડાવાળે દેખાય તે એક દિવસનું આયુષ્ય સમજવું.. સ્વપ્નથી કે મીત નિમિત્તથી, પ્રકૃતિ કરી જવાથી કે આહાર ઘટી જવાથી જયારે શ્રાવક પોતાનું અલ્પ આયુષ્ય જાણે ત્યારે તે અવશ્ય અણુસણુ કરે કે જેથી જન્મ મરણ ઘટી ય. આ કાળને આશ્રીને એ કે ચાર ચાર પહેારનું સાગારી અણુરાણ કરે.
For Private And Personal Use Only
ઉત્કૃષ્ટ રીતે સુરત મરણ પામે છે તેનું પાંડિતમરણુ કહેવાય છે. તેને સકામ રાણ પણ કહે છે અને તેવા રાણે મુક્તિ પામી શકાય છે. જે પ્રાણી પતિગુણથી ભરે તે વધામાં વધારે સાત આઠ ભવે તે મુક્તિ પામેજ, મ્ મરણનું દુઃખ તેનું નાશ પામે જે શ્રાવક ત્વરાદિકના શરણુ કરીને મરણ પામે તેવુ બાળપડિતમરણુ કહ્યુ છે. અને ટે નાવિક વિના મરણ પામે છે તેનુ બાળમરણ કહેલું છે. દેવાને પણ બાળમરણ હોય છે અને આળમરણુવાળા મનુષ્યાદિ દેવગતિ પામી શકે છે; બુક્તિ પામતા નથી.. મુક્તિ તે પતિમરણવાળા જીવે મેળવી શકે છે. આ પ્રમાણેની હિતશિક્ષણ ઋષભદાસજીએ ભ વેને ચૈત્
