________________
જેન કામની ઉન્નતિ માટે સુધારા.
૧૪૯ કેરપરેશન જેવી સંસ્થાઓમાં મેમ્બર તરીકે ગણ્યા ગાંઠ્યા એકાદ બે જૈનોજ
સ્થાન ભોગવે. કોઈ પણ દેશી રાજ્યમાં દીવાન આદિ મોટી જગ્યા ઉપર કોઈ પણ જૈનને ન જોઈએ ત્યારે આપણને કેટલે ખેત થાય એ સહેજે કલ્પી શકાય તેવું છે. દેશી રાજ્યોમાં જ્યાં જુઓ ત્યાં જૈનેતરેજ દીવાનપદ જોગવી રહ્યા છે. આપણને પાલીતાણા, ગિરનાર આદી તીર્થસ્થળોએ આપણું ધાર્મિક લાગણું દુઃખાવાના જે પ્રસંગે બનતા રહ્યા છે એ કેટલેક અંશે જેનેતરે દીવાન હોવાને આભારી છે. જે જેનો કેળવણીમાં આગળ વધ્યા હતા તે તેઓ આવી મટી જગ્યાઓ મેળવવાને ભાગ્યશાળી થતે, કે જેથી આપણને તીર્થસ્થળની બાબતમાં પૂરતો ન્યાય મળી શકતે. માટે જૈને એ કેળવણીની બાબતમાં જેમ બને તેમ આગળ વધવું જોઈએ. મેટી મોટી પાઠશાળાઓ, હોટેલો, બેસ્ડગે વિગેરે સ્થાપવા જોઈએ, તેમજ મહાવીર જૈન વિદ્યાલય, શ્રી પાલીતાણા બાળાશ્રમ જૈન ગુરૂકુળ વિગેરે સંસ્થાઓને બનતી મદદ કરી પગભર કરવી જોઈએ. હવે હું ' સ્ત્રી કેળવણી વિષે બે બોલ કહીશ. સ્ત્રીકેળવણીની બાબતમાં તો આપણે તેથી પણ વધુ પશ્ચાત્ત છીએ. આપણી બહેનને નાનપણમાં ધાર્મિક નૈતિક સંગીતાદિ જ્ઞાન આપવાની અત્યંત આવશ્યકતા છે. તેઓ ભવિષ્યની પ્રજાની માતાઓ છે. જે તે કેળવાયેલી હોય તે તેઓની સંતતિ ઉપર તેઓના સારા સંસ્કાર પડી શકે છે, અને તેઓને ગ્રહસંસાર બહુ સુખી નીવડે છે. માટે સ્ત્રીકેળવણીને સારૂ ચોગ્ય પાઠશાળાઓ સ્થાપવી જોઈએ, તેમજ શ્રી મુંબઈ માંગરોળ જૈનસભા જેવી સંસ્થાને પૂરતી મદદ આપીને ઉત્તેજન આપવું જોઈએ.
સેવાધર્મ-જેન શ્રીમંતોએ જેમકેમની ઉન્નતિમાં મોટો ફાળો આપવો જરૂરી છે. કેળવણી આપવાની જરૂર હોય ત્યાં કેળવણું આપીને, ઉઘોગ કરવા માટે નાણાની મદદ જોઈતી હોય ત્યાં તેની મદદ આપીને, ધંધે ન કરી શકે તેવા ગરીબ નિરાશ્રીતને વીશીઓ ( કી મદદ નહિ લેવા ઈછે તે શેડો નામનેજ દર રાખીને ) ખેલીને અગર ગુપ્ત મદદ આપીને, વિગેરે અનેક રીતે સેવાધર્મ બજાવી શકાય છે. “ સ્વામીભાઈઓની સેવા ” એના જેવું અન્ય કઈ મેટું પુણય નથી અને તે પણ જે ગુપ્તદાનરૂપે હોય તે તે અત્યંત લાભદાયક છે. સેવાધર્મના સંબંધમાં એક ઠેકાણે સન્મિત્ર સુનિ કપૂરવિજયજી મહારાજે કહ્યું છે-“દેવદર્શને જવું, ત્યાં માળા ફેરવવી ને
પ્રભુની ચરણપૂજા માત્ર કરવી એટલાથી નભે નહીં; મનુષ્ય પોતાના જાતિ* બંધુઓ તરફ પણ પોતાની ફરજો અદા કરવાની છે.” જૈનશાસ્ત્રોમાં સેવા
ધર્મને ઘણું જ મહત્ત્વનું અને મોટા પુણ્ય હાંસલનું કાર્ય કર્યું છે. આ કાર્ય - કરવાને લાભ માટે ભાગે શ્રીમંતેને જ મળી શકે એ સ્વાભાવિક છે; સાધા
