________________
૧૫૨
શ્રી ન ધર્મ પ્રકાશ.
કન્યાવિક્રય કરનારા માબાપે પિતાનાં સંતાનોને મારે છે યાને બીજા શ
બ્દોમાં કહું તે તેઓની જીંદગી ધુળધાણી કરી નાંખે છે. આ રીતે જ્યાં જ્યાં ફ્રેન્યાવિક્રય યાને કન્યાનું વેચાણ થતું હોય ત્યાં ત્યાં મહાજન સમસ્ત તે બંધ થવા પ્રયત્ન કરવો જોઈએ. પરમાત્મા આ ક્રૂર અને ઘાતકી માબાપને બુદ્ધિ આપે !
બાળલગ્ન- આપણું લેકેનું શારીરિક બંધારણ નબળું જોવામાં આવે છે તેમજ આપણામાં વિધવાનું પ્રમાણ વધુ જોવામાં આવે છે તેનું મુખ્ય કારણ મને તે બાળલગ્ન જ લાગે છે. અનુપ્રાપ્તિ થયા પહેલાં સ્ત્રી પુરૂષને સંગ વૈદ્યક શાસ્ત્રના સિદ્ધાંતોથી વિરૂદ્ધ છે. સ્ત્રીનું વિર્ય પંદર વર્ષે અને પુરૂષનું વીર્ય વીશ અથવા બાવીશ વર્ષે પરીપકવ થાય છે. તે ઉમ્મર થવા પહેલાંને સંગ શારીરિક દષ્ટિએ હાનિકર્તા છે. જો હું ભૂલતે ન હોઉં તો આપણા જૈનશાસ્ત્રમાં પણ લગ્નને માટે સ્ત્રીની એગ્ય વય ૧૬ વરસની અને પુરૂષની ૨૫ વરસની કહી છે. જો કે જમાને બદલાવાથી આપણે ઉપરોક્ત ઉમ્મરનો આગ્રહ ન કરી શકીએ, પરંતુ હાલના જમાનામાં લગ્નને માટે સ્ત્રીની વય ૧૪ થી ૧૫ વરસ તેમજ પુરૂષની ૨૦ થી ૨૨ વરસ વ્યાજબી ગણી શકાય. પરંતુ આપણે શું જોઈ રહ્યા છીએ? માબાપ પોતાના બાર તેર કે ચિદ વરસના પુત્રને લગભગ તેજ વયની અથવા એકાદ વરસે નાની કન્યાની સાથે પરણાવી દે છે અને તેમ કરવામાં પોતે લહાવો લીધો ગણે છે. પરંતુ આ અજ્ઞાન માબાપ સમજતા નથી કે તેઓએ હા નથી લીધે પણ ચાલુ રીવાજના ભાગે તેમજ અજ્ઞાનતાથી તેઓ પોતાના સંતાનોના દુશમન બની રહ્યા છે. આ રીવાજ બંધ કરવાના બે રસ્તા (ઉપાયો) છે. એક તે સ્ત્રી પુરૂષના લગ્નની વય દરેક ગામના મહાજન તરફથી નક્કી થવી જોઈએ. બીજું સગપણ (સગાઈ યાને વિવાહ) કરતી વખતે ખાસ ધ્યાનમાં રાખવું જોઈએ કે વર કરતાં કન્યાની વય ઓછામાં ઓછી ચાર પાંચ વરસ નાની છે? બાળલગ્ન અટકાવવાથી જેમકેમને બે ફાયદાઓ થશે. એક તે જેનોની શારીરિક સ્થિતિ સુધરશે, અને તેમ થવાથી માનસિક અને શારીરિક બળના કારણે સારાં સારાં કાર્યો કરી શકાશે. બીજે ફાયદે આપણામાં બાળ વિધવાનું પ્રમાણ મોટુ હેવાની હિંમેશની ફર્યાદ દૂર થશે.
વૃદ્ધલગ્ન જેટલે દરજજે બાળલગ્ન હાનિકારક છે તેથી પણ વૃઢલગ્ન વધુ નુકશાનકારક છે. જે કન્યાવિક્રયને ઉત્તેજન આપનાર કોઈ પણ હોય તે વૃદ્ધ ઉમ્મરે વિષયતૃપ્તિ માટે અથવા તે એક યા બીજા કારણસર વૃદ્ધ વયે લગ્ન કરનારાજ છે. તેઓ પૈસાના જોરથી નાની ઉમ્મરની કન્યાઓ મેળવવામાં
