________________
૧૫૮
શ્રી જૈનયમ પ્રકાશ.
lies about us in our childhood. આપણી શૈશવાવસ્થામાં પરમાત્મા. આપણી પાસે જ હોય છે.
બાહ્ય સુંદરતા ક્ષણિક વા નાશવંત છે. આત્મિક સુંદરતા આત્માની પેઠે શાશ્વત વા ચિરંજીવી હોય છે. આત્મિક સુંદરતા વિના બાહ્ય સુંદરતા મેળવવા મથવું એ દ્રવ્ય વિનાની કથળીને દ્રવ્યપૂર્ણ કોથળી તરીકે બતાવવા જેવું જ હાસ્યાસ્પદ છે. બાહ્ય સુંદરતાને આધાર વિત્ત ઉપર છે, જ્યારે આત્મિય સાંદર્યતાની પ્રાપ્તિને આધાર સંયમ અને મને નિગ્રહ ઉપર અને પાપનાં ગરનાળાનાં મજબુત બંધ ઉપર છે. સાંદર્યતાના યજ્ઞમાં હોમાતાં વિત્તને પ્રાપ્ત કરવા આપણે પ્રાત:કાળથી સૂર્યાસ્ત સુધી તનતોડ મહેનત કરવી પડે છે, કપાળ પરથી પ્રસ્વેદબિંદુ ક્ષણે ક્ષણે સારવા પડે છે, અને ચિંતારૂપ ચિતામાંથી બહાર નીકળવા વારે આવતો નથી; વધારામાં આપણા મનુષ્યજીવનની અમુલ્ય ઘીઓને આત્માના હિતની વાત તેમાં નહીં વર્તાતી હોવાને લીધે નિરર્થક વ્યય કરવો પડે છે; છતાંયે તે સોંદર્યતા ટકતી નથી, પાણીના પરપોટાની પેઠે પુટી જાય છે અને બરફની માફક કાળચક્રની ગરમી ને સ્પર્શ થતાં ગળી જાય છે. અતિમ સમયે તેનું ચમત્કૃતિભર્યું પરિવર્તન થઈ જાય છે. કોમળ અને માંસલ અગે ગળી જઈ હાડકાં તરી આવે છે, ત્વચા પર કરચલી પડવાથી સ્નાયુઓ બહાર દીસી આવે છે; મસ્તકના રેશમી કેશ સફેદ થઈ જાય છે; દાંત રહિત હાં ખાડાખઆવાળું લાગે છે અને પિસી ગયેલી નિસ્તેજ કરમાયેલી આંખો બીહામણી દેખાય છે. મહેમાંથી, નાસિકામાંથી અને ફીકી ચક્ષુઓમાંથી મલીન પદાર્થો બહાર દેખા દે છે અને આખું હાડપીંજર સમાન શરીર પડું પડું થતું હોય તેમ ધ્રુજ્યા કરે છે.
ઉપર્યુક્ત પરિવર્તન થઈ જનારા સાંદયને મેળવવા માટે અને તેને ટકાવી રાખવા માટે નિષ્ફળ પ્રયાસ કરવા કરતાં શાશ્વત સાંદર્યતા મેળવવા મથવું એજ આપણાં જીવનનું કાર્ય હોવું જોઈએ. શાશ્વત સુંદરતા મેળવવામાં આપણે પરમાત્મા મહાવીરના કથન પ્રમાણે વર્તવું પડશે, સસ્પંથે પળવું પડશે, અઢાર પા૫સ્થાનને નિવારવા પડશે વિગેરે વિગેરે ધર્મક્રિયાઓ કરવી પડશે. આ એક રીતે જેટલું સહેલું છે તેટલું જ બીજી રીતે અઘરું છે. સહેલું લાગનાર વીર છે અને કઠણ લાગનાર કાર્યર છે. વીર કર્મશત્રુને હંફાવી વિજય મેળવે છે, અને કાયર કર્મશત્રુના કારાગૃહમાં સડે છે. આત્મિય સુંદરતા દ્વારા બાહ્ય સુંદરતા મેળવવા એજ બહાદુર અને કર્મવીરેનું લક્ષણ છે. શાશ્વત સુંદરતા એકજ વેળા મેળવવાથી આપણને અનેક ભવમાં બાહ્ય સંદરતા અને સુખની પ્રાપ્તિ થાય છે. આત્માની પવિત્રતા અને કર્મકલંક રહિતપણું એજ આત્મિક સુંદરતા અને એ જ શાશ્વત સુંદરતા.
