________________
જૈન કામની ઉન્નતિ માટે સુધારા.
૧૫૧
રૂપીઆની ખરમાદી થતી અટકે. આ રીતે ઐક્યતાથી જૈનકામને અભ્યુદય થાય એમ મારૂં માનવું છે.
હાનિકારક રીવાજે,
રડવા કુટવાના રીવાજ—આપણા કઇ સ્વજનના વિચાગ ( મૃત્યુ ) એ આપણે માટે ખરેખર અસહ્ય હોઇ શકે, પરંતુ રડવા કુટવાના જે રીવાજ આપણામાં ઘુસી ગયા છે તેમાં કેટલેક અંશે મને તે ખાસ સ્વાર્થ જ લાગે છે, એટલુ જ નહિ પણ તેમાં મેટે ભાગે કેવળ દંભ અને દેખાવજ છે એમ કહેવામાં કાંઇ પણ સહરાગત થતી હુંય એમ મને લાગતું નથી. આપણી તા એજ જ હાવી જોઈએ કે મરનારનું મૃત્યુ સુધારવું યાને બીજા શબ્દોમાં હુ તા મરનારને છેવટની ઘડીએ બની શકેતુ ધરહસ્ય સંભળાવવુ અને કોઇ પણ સાંસારિક આધિવ્યાધિમાં તેનું ચિત્ત ન જાય તેની ખની શકતી સંભાળ રાખવી કે જેથી ધમ ધ્યાનમાં મૃત્યુ પામી મરનારની સદ્ગતિ થાય. આ રીતેજ આપણુ મરનારના આત્માને શાંતિ આપી શકીએ છીએ, નહિ કે રટવા કુટવાથી. આપણી સ્ત્રીઓમાં છાતી કુટવાના રીવાજ તા એટલેા બધા હાનિકારક છે કે જ્યારે આપણને ખરેખર ખેદના વખત ડાય છે ત્યારે રસ્તે જનાર અન્ય માણસેાને આ રીવાજ નવાઇરૂપે જોવા અને હાંસી કરવા રૂપ થઈ પડે છે. તેમજ છાતી કુટનાર ખાઇએને શારીરિક નુકશાન થાય છે તે તેા જુદું જ. કદાચ કાઈ માથુસ આ રીવાજ ખરાબ ગણી રડવાકુટવામાં આછા ભાગ લે અગર ખીલકુલ ભાગ ન લે તે તેવા આશામીની નિંદા કરવામાં આપણા લેાકેા બાકી રાખતા નથી. એ કાંઇ ઓછા ખેદની વાત ન કહેવાય. હું ઇચ્છું છું કે જૈના આ રીવાજને સર્વથા તીલાંજલી આપવામાંજ પેાતાની આાઈન-ફરજ સમજે.
કન્યાવિક્રય—આવા સુધરેલા અને પ્રગતિમય જમાનામાં પણ આ રીવાજ હસ્તી ધરાવે છે એ જોઇ મને તે અજાયબી ઉપજે છે. પેાતાના સ્વાથની ખાતર પૈસાના લાલચુ મામા પેાતાની નિર્દોષ કુમારિકાનું ધાળે દિવસે લીલાઊ કરે છે; અને પૈસાની લાલચમાં તે બિચારીને ગમે તેવા બુઢાને પરણાવીને તે નિર્દોષ ખાળિકાની જી*દગી બરબાદ કરી દે છે. ખીખી થાય વર નેગ ત્યારે મીયાં થાય ઘાર જોગ ” એ કહેવત પ્રમાણે જ્યારે તે ખાઇ ભર યુવાવસ્થામાં પ્રવેશ કરે છે ત્યારે તે બુઢા તે નિર્દોષ ખાળિકાની સત્યાનાશી ફેરવા બદલ પરમાત્માના દરમારમાં જવાબ આપવા જાય છે. પૈસાના આવા લાલચુ માળા) કસાઈ કરતાં પશુ ખુરા છે, કેમકે કસાઈ અન્ય જીવાને મારવા છતાં પાતાનાં સંતાનાને તા લાડ લડાવી, ઉછેરીને તેઓનું ભલુ ઈચ્છે છે, જ્યારે
