Jain Dharm Prakash 1918 Pustak 034 Ank 08

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 9

અકબરના સમયમાં જેનોની સત્તા.
૨૩૭
ઈ. સ. ૧૫૯૨ માં જ્યારે અકબર શહેનશાહ કાબુલથી પાછા ફર્યા ત્યારપછી હીરવિજયસૂરિના ગુણો અને વિદ્વત્તાની ખ્યાતિ તેણે સાંભળી, અને પિતાની દરબારમાં માનસહિત તેમને મોકલવાનો ગુજરાતના તે વખતના સુબાને તેણે હુકમ કર્યો. રાજ્ય પ્રતિનિધિના આદેશથી બાદશાહના આમંત્રણને માન આપી તે પવિત્ર પુરૂષ પ્રથમ અમદાવાદ આવ્યા, શહેનશાહના પ્રતિનિધિની મુલાકાત લીધી, અને પિતાના સ્વીકૃત ધર્મની શોભા માટે–શાસનના લાભ માટે બાદશાહી આમંત્રણ
સ્વીકારવાનું નક્કી કર્યું. તેમના આમંત્રણના સ્વીકારને લીધે દીલ્હી જવા માટે જે જે. બાદશાહી ભેટો-બાદશાહી સગવડ કરી આપવાનું તે સુબાએ નિવેદન કર્યું, તે સર્વની તેમણે સ્પષ્ટ ના પાડી, અને પિતાના ધર્મના નિયમાનુસાર ફત્તેહપુર-સીકી કે જ્યાં તે વખતે અકબરશાહ રહેતા હતા ત્યાં પગે ચાલીને જ જવાનું તેમણે સ્વીકાર્યું. તેમની સ્થિતિને કઈ પણ માણસ-દીક્ષા સ્વીકારેલ કેઈ યતિ (મુનિ) જે વાહનમાં બેસે તો જૈનધર્મના નિયમાનુસાર તેને ગચ્છ બહારની શિક્ષા થાય તે તે ધર્મને સખત નિયમ હતે.
થાકી ગયેલ-રસ્તાની મુસાફરીથી શ્રમિત થયેલ તે વિદ્વાન મુસાફર (આ ચાર્ય) ને બાદશાહી ઠાઠમાઠ અને આડંબરથી વધાવી લેવામાં આવ્યા, અને જ્યાં સુધી બાદશાહને તેમની સાથે વાતચિત કરવાની ફુરસદન મળે ત્યાં સુધીને માટે તે વિદ્વાન પરોણને અબુલફઝલની સંભાળ નીચે મૂકવામાં આવ્યા. પ્રથમ અબુલફઝલ સાથે અને પછી અકબર બાદશાહ સાથે જૈન ધર્મ અને તેની લિસી માટે ઘણી વાતચિત અને ચર્ચા થયા પછી તે સૂરીશ્વરે આ ગ્રાની મુલાકાત લીધી. વષોાતુન-માસાને સમય પૂર્ણ થયા પછી તે મહામાં પાછા ફતેહપુર-સીકી આવ્યા અને અમુક તહેવારના દિવસોમાં કેરીઓને છેડી મૂકવાની, પાંજરામાં પૂરેલા પક્ષીઓને છુટા કરવાની, અને પશુઓને વધ થતું અટકાવવાની સમજુતી બાદશાહને આપી. બાદશાહે તે તે દિવસે માટે તેવા હુકમ બહાર પાડ્યા. આ હુકમ બહાર પડ્યા તે પછીની સાલમાં, એટલે કે ઈ. સ. ૧૫૮૩ માં તે હુકમો વધારે લંબાવવામાં આવ્યા. શહેનશાહના આખા રાજ્ય ઉપર તેનો અમલ કરવામાં આવ્યું, અને જેઓ તે હુકમનો અનાદર કરે તેમને કેદખાનાની અને દેહાંતદંડની પણ સજા કરવાના હુકમ કાઢ્યા. અકબરને શીકારને બહુ શોખ હતો, અને માછી મારવાની બહુ ટેવ હતી, છતાં સૂરીશ્વરના
૧ અબુલ ફઝલે કહેતાંબર જૈનોના ધર્મ સિદ્ધાંતોને બહુ બારીકીથી અભ્યાસ કર્યો હતો, પણ દિગંબરોના સહવામાં નહિ આવેલ હોવાથી તેના સિદ્ધાંતિની તે સંતાકારક માહીતી મેળવી શકો નહોતે.