Jain Dharm Prakash 1918 Pustak 034 Ank 03

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 6

જૈન ધર્મ પ્રકાશ.
કરની પુણ્યાઈ માનવા જેવું છે, કેમકે ઉપરના અતિશયમાં વર્ણન કરેલા કેટલાક - અ આ પ્રાણીઓને ઉપદ્રવ કરી શકે નહિ, અને શાંતિમાં જીવન ગુજારી શકાય, એ " કહેલું બધું સુખકારક કહેવાય.
આ ઉપરાંત દેવતાઓ શક્તિવશાત્ જે કરે છે, તે દેવકૃત અતિશય ગણાય છે. તે ઓગણીશ છે. (૧) પ્રભુ જે જે સ્થળે વિહાર કરે ત્યાં આકાશમાં દેદીપ્યમાન તિવાળું ધર્મચક આગળ ચાલે છે. (૨) સંકેત ચામરે બન્ને બાજુ આકાશમાં વાવે છે. (૩) આકાશમાં નિર્મળ ટિકમણિનું રચેલું પાદપીઠ સહિત સિંહાસન જાણે છે. (૪) આકાશમાં ભગવંતના મસ્તક ઉપર ત્રણ છત્ર રહે છે. (૫) આકાશી રત્નમય ધમેવજ ( ઇદ્રધ્વજ) પ્રભુની આગળ ચાલે છે.
આ પાંચે અતિશય જ્યાં જ્યાં જગદ્ગુરૂ ભગવંત વિહાર કરે ત્યાં ત્યાં યથાચગ્ય ઉપગમાં આવે છે, એટલે કે ધર્મચક તથા ઘવજ આગળના ભાગમાં રહે છે, પાદપીઠ પગ તળે રહે છે, સિંહાસન ઉપર પ્રભુ બેસે છે, ચામર વિંજાય છે, છત્રો મસ્તક ઉપર રહે છે.
(૬) માખણ જેવા કે મળ સુવર્ણના નવ કમળ દેવ રચે છે, તેમાં બે કમળ ઉપર તીર્થકર ભગવંત પોતાના બે પગ રાખી ચાલે છે, બાકીના સાત કમળ પગવાનની પાછળ રહે છે, તેમાંથી બે કમળે કમસર ભગવંતની આગળ આવ્યા કરે છે. (૭) તીર્થકર ભગવંતના સમવસરણ ફરતા મણિને, સુવર્ણ અને રૂપાને એમ ત્રણ ગઢ દેવતાઓ રચે છે. તેમાંને ભગવાનની પાસેનો પહેલો ગઢ વિચિત્ર પ્રકારના રત્નમય. વૈમાનિક દેવતાઓ બનાવે છે, બીજે એટલે મધ્ય ગઢ સુવર્ણમય જ્યોતિષી દે બનાવે છે, તથા ત્રીજ એટલે બહારને રૂપાને ગઢ ભુવનપતિ દેવતાઓ રચે છે. (૮) તીર્થકર ભગવંત જ્યારે સમવસરણમાં સિંહાસન પર બેસે છે, ત્યારે તેમનું મુખ ચારે દિશામાં દેખાય છે. તેમાં પૂર્વ દિશા તરફ મુખ રાખીને પ્રભુ પિતેજ બિરાજે છે, બાકીની ત્રણ દિશામાં જિદ્રના પ્રભાવથી તેમના જેપીજરૂપવાન સિંહાસન વિગેરે સહિત ત્રણ મૂર્તિઓ દેવતાઓ વિનુ છે.
રચવાનો હેતુ એ છે કે સર્વ દિશામાં બેઠેલા દેવિગેરેને પ્રભુ પિતેજ અમારી રામે બેસીને અમને ઉપદેશ કરે છે એ વિશ્વાસ આવે છે. (૯) જ્યાં જ્યાં પ્રભુ સ્થિતિ કરે છે, તે તે સ્થળે જિનેશ્વરની ઉપર દેવતાઓ અશોક તરૂ રચે છે, તે જિનેરથી બાર ગુણો ઉંચો હોય છે. (૧૦) જ્યાં જ્યાં તીર્થકર વિચરે છે, ત્યાં
ત્યાં કાંટાઓ અધોમુખ થઈ જાય છે. (૧૧) ભગવત ચાલે છે ત્યારે રસ્તામાં વૃક્ષે તેમને પ્રણામ કરતા હોય તેમ નીચા નમે છે. (૧૨) ભગવંત વિચરે છે ત્યારે આકા
માં દેવદુંદુભિ વાગ્યા કરે છે. (૧૩) જ્યાં ભગવંત વિચરે છે ત્યાં સંવર્તક જાતિને વશીતળ, સુખરૂવાળે અને સુગંધયુક્ત સર્વ દિશાઓમાં ચોતરફ એક એક