________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જૈન ધર્મ પ્રાશ,
ઈપુ ોઇએ. એવુ દાતણ અનામિકા ને ટચલી આંગળીની વચ્ચે રાખીને કરવું તામાં પ્રથમ જમણી આજીથી કરવુ' એટલે પ્રથમ જમણી ખાજી કરીને પછી ટાળી માન્તુ કરવુ. પેાલુ, સુકું કે દુર્ગંધી દાતણ ન કરવું: વ્યતિપાત, રવિવાર ને ગ્રહણ ડાય ત્યારે ન કરવું. આઠમ, નામ, ચૌદશ, પડવેા, અમાસ, પુનમ ને સ કાંતિ એ દિવસેાએ દાંતણુવડે દાંત ન ઘસવા. તે દિવસે પાણીના માર કોગળા કરના અને ઉળ ઉતારવી. ઉળ સેાનાની, રૂપાની અથવા કોઈપણ સારા વૃક્ષની રાખવી, તે વાંકી કે કાંટાળી ન હાવી જોઇએ અને દશ આંગળ લાંખી જોઇએ. દાતણ કરીને પાતાની સામેજ નાખવું, પછી નાકમાં પાણી નાખવું. એમ કરવાથી હાથીની જેવું નેશગી રારીર થઇ શકે છે, માઢું સુગ ંધી રહે છે, પળી આવતા નથી, ઇંદ્રિયા નિ મૂળ રહે છે, સ્વર સારા રહે છે અને મેઢામાં લીલ (ખેરી ) બાઝતી નથી. જ્યારે મેઢામાં સાજો આવેલા હાય, સ્વર બેસી ગય હાય, શ્વાસના વ્યાધિ થયેલે ડાય, તૃષા લાગી હાય, અજીણુ થયેલુ હોય, મસ્તક, હૃદય, લાચન કે મુખમાં પાક થયેલ હાય અને કાનમાં દુ:ખાવેશ થયેલા છેય તે વખતે દાતણ ન કરવાનું કહેવુ છે. લેતું સુકાતુ હાય, હાઠ તરડાતા હોય, દાંત દુ:ખતા હોય અને સ્વર ભંગ થયેલ હેય ત્યારે તેલના કાગળા કરવાનુ કહેવુ છે. (કેવી રીતે કરવા તે અનુભવીને પૂછ્યું'. ) ચ્યા પ્રમાણેની દંતધાવન ફિયા વરહિત નિરવદ્ય સ્થાને કરવી અને દાતણુ સુ (નિર્જીવ-સુકું) વાપરવું. પહેલે કાગળા કરતાં જો ગળે પાણીનું બિંદુ ચાર્ટ તે સમજવું' કે તે દિવસે ઉત્તમ ભેજન મળવાનું છે. દાતણ જાણીતા વૃક્ષનુ અને સુંવાળુ કરવું. સારી ભૂમિમાં ઉગેલુ હાય તેવું કરવું અને દાતણ ચાવીને તેના રસ ઉતારવા, દાતણ કરીને છેવટે સામે ફૈ'કી દેતાં જે તે ઉભુ રહીને પછી પડે તેા તે સુખના હેતુભૂત છે અને ઉત્તમ આહારના સ કેત સૂચવે છે એમ સમ જવું. દાતણ સુખની અંદરથી મળશુદ્ધિ માટે છે. કોઇ પણ વ્યાધિ થયેલ હોય, વગર આવતા હાય અને જરા આવેલી હોય તેવ વખતે દાતણુ શુભકર કહ્યું નથી. જે મનુષ્ય પચ્ચખાણી છે અને નિર્મળ બુદ્ધિવાળા છે તેની મુખદ્ધિ દાતણ વિના પશુ છે એમ સમજવું, વિષ્ણુભક્તિચંદ્રોદય નામના શાસ્ત્રમાં દાતણને વિશેષ વિધિ કહેલે છે. તેમાં પડવા, છ, દશમ, નેામ ને સક્રાંતિને દિવસે તેમજ
હું કે ઉપવાસને દિવસે દાતણ કરવાના નિષેધ કરેલા છે. એ શાસ્ત્રવચનને અ વગણીને જે તે દિવસોએ દાંત ઘસે છે તે અનેક પ્રકારની હાનિ મેળવે છે. પૂર્વી ઉ શ્વર ને પશ્ચિમ દિશાની સામે બેસીને દાતણ કરવાનું કહ્યું છે. ઉભા ઉભા દાતણુ કરવાનો નિષેધ કરેલા છે. આ પ્રમાણેની દંતધાવનની ક્રિયામાં જીવજંતુના રક્ષણ ઉપર ખાસ ધ્યાન રાખવાનુ કહેવુ છે.
તિ દતધાવન ક્રિશ.
For Private And Personal Use Only
