Jain Dharm Prakash 1915 Pustak 031 Ank 07

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 9

-
:
,
.
જ્ઞાનસાર સૂત્ર વિવરણમ શકાય તેમ નથી. જ્યાં એકાંત છે ત્યાં સદાગ્રહ છે, અસદાગ્રહ છે ત્યાં મિથ્યાત્વ છે, જ્યાં સુધી મિથ્યાત્વ છે ત્યાં સુધી તેની શુભ કરણ પણ તથાવિધ ફળ આપી શકતી નથી. આ પ્રમાણે વિચારતાં આ શ્લેકમાં કહેલે ભાવ બરાબર બંધ બેસે તેમ છે. ૫
આ સર્વ નયાશ્રિતમ જે મહાભાગ્ય પુરૂષ યથાર્થ સમજ્યા છે, સમઅને તે જેમને યથાતથ્ય રૂએ છે, રૂમ્યાબા જેમણે અનેક ભવ્ય જી પાસે તે પ્રકાશિત કર્યો છે, અને પ્રકાશિત કરીને અનેક ભવ્ય જીવોના હદયમાં તેને થાપિત કરી દીધું છે, એવા મહાત્માઓને મારો વારંવાર નમસ્કાર છે. એવા મહાત્માઓજ નમસ્કરણીય છે. તેને કાંઈ જગતના જીના નમસ્કારની અપેક્ષા હેતી નથી. તેઓ મેળવવાનું તો સર્વ મેળવી ચુકેલાજ છે. ભગ્ય જીવે તેવા પ્રકારને ગુણના ભાજન થવાની ઈચ્છાથી તેવા સ્યાદ્વાદરસીક મહાત્માઓને નમસ્કાર કરી–તેમનું ભક્તિ બહુમાન કરી પોતાના આત્માને તદ્દગુણવાસિત કરે છે. ૬ - સર્વે નયોને આશ્રય કરનારા મહાત્માઓ નિશ્ચયમાં ખેંચાતા નથી કે વ્યવહારને તજી દેતા નથી, જ્ઞાનને સર્વોત્કૃષ્ટ માની સ્વીકારે છે પણ ક્રિયાને અનાદર કરતા નથી. ઉત્સર્ગને આદરે છે પણ અપવાદને ભૂલી જતા નથી, ભાવમાં તત્પર રહે છે પણ દ્રવ્યનું નિમિત્તપણું યાદ રાખે છે. એક બીજાને સાપેક્ષપણે અહર્નિશ વત્ય કરે છે. ઉપદેશ પણ તેવી રીતે જ આપે છે. શાસ્ત્ર પણ તેવી પ્રનાલિકા જાળવીને જ ગુંથે છે, કઈ પણ જીવને પિતાનું નિમિત્ત પામીને એકાંતમાં ખેંચાઈ જવા દેતા નથી. વ્યવહારને કે નિશ્ચય, જ્ઞાનને કે ક્રિયાને, ઉત્સર્ગનો કે અપવાદનો, દ્રવ્યને કે ભાવને પોતે આગ્રહ ધરાવતા નથી અને બીજાને આગ્રહ કરવા દેતા નથી. યથાયોગ્ય અવસરે બંનેને આદરે છે અને બંનેને પ્રરૂપે છે. તેમની વાણીમાં એકાંતપક્ષ હોતો જ નથી. બાકી દીર્ઘ સંસારી જીવે પિતાના બહળ સંસારીપણુને લઈને તેમની વાણીના રહસ્યને પૂર્વાપર દષ્ટિ કર્યા સિવાય એક બાજુ ખેંચી જાય છે અને પોતે મિથ્યાત્વને પુષ્ટ કરી પોતાના અનુયાયીઓને પણ ભવકુપમાં પડે છે. એવા છે મહાત્મા પુરૂના વચનનું ખરું રહસ્ય સમજી શકતા નથી, અને કથંચિત્ સમજે છે તે પોતાના દુરાશહીપણાને લીધે પિતાનું કહેલું અથવા પિતાનું આચરેલું સત્ય ઠરાવવા માટે અર્થનો અનર્થ કરે છે. પરમાત્મા એવા ઉપદેશકેથી આપણને બચાવે.
ઉપર જણાવ્યા પ્રમાણેના સર્વે નયાશ્રિત મહાત્માઓ તે અમૂઢ લક્ષ્યવાળા અને પરમાનંદમય હોય છે, શુદ્ધ ભૂમિકાએ આરૂઢ થયેલા હોય છે તેમજ સર્વત્ર પક્ષપાત રહિત હોય છે. કર્તા કહે છે કે એવા મહાપુરૂ નિરંતર જયઉતા વાં. છ--૮
તંત્રી