________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જેમ પ્રકાશ
પાનું ધારણ કરે છે તે વ્યવહારમાં ટકી શકતા નથી અને અંતે ગુણથી ભ્રષ્ટ કાય છે. આ ર૯ અને ૩૦ અને ગુણેને આપણા ચાલુ સૈન્યના વિષયની સાથે બહુ લાગતું વળગતું છે તે વિચાર કરવાથી જણાશે. સમાજને અંકુશ કેવું સુંદર કામ કરે છે તે ખાસ વિચારવા યોગ્ય છે અને અત્યંત વિચારશીળ શાસ્ત્રકાર તે બરાબર જોઈ શક્યા છે તે આવા ગુણેથી ખાસ જણાઈ આવે છે. ૩૧. તે દયાવાળા હોય છે, એટલે એને અન્ય દુઃખી પ્રાણી જોઈને તેના ઉપર દયા આવે છે, તેનું દુઃખ દૂર કરવાની ચેજના કરવાની તેને પ્રેરણા થાય છે અને પરના દુઃખમાટે તેને એટલું બધું લાગે છે કે પિતે જાણે અન્યના દુ:ખમાં ભાગ લેતો હોય એવી રીતે તેની સાથે એકમેક થઈ જાય છે. બારમા સૌજન્યમાં હવે પછી આ વિષયપર વિસ્તારથી વિચારણા કરવાની છે તે પ્રસંગે આ વિષયની મહત્તા બરાબર સમજાશે. ૩૨. તે સામ્ય હોય છે, એટલે એની આકૃતિ જ એવી નિર્ભય હોય છે કે એને જોતાં, એની સાથે વાત કરતાં, એની સાથે કામ પાડતાં લકે એક જાતનું નિર્ભયપણું માને છે. શાંતિ રાખનાર સામ્ય પ્રકૃતિવાળાને બહુ લાભ શરૂઆતથી જ થાય છે અને તે ઉચિત છે એમ કહેવામાં જરા પણ શંકા આવતી નથી. ૩૩. પરોપકાર કરવાની ઈચ્છાવાળે તે હોય છે. તેને મનમાં નિરંતર એમ રહે છે કે પિતે જેટલો વૈભવ ભગવે છે તેમાં કોઈ સાર નથી, તે તે પોતાની પુંજી વાપરી ખાવા જેવું છે. જેટલો બને તેટલો પારકાને ઉપકાર થાય, અન્યનું ભલું થાય તે ખાસ કર્તવ્ય છે. આ મનુષ્યજીવનમાં પોતાનું પેટ ભરવું કે પિતાના સ્ત્રીપુત્રને શણગારવા એ તો સર્વ કરે છે, એમાં કાંઈ વિશેષતા નથી અને પિતાના સોગોનો તેમાં કાંઈ ખાસ લાભ લેવાતો નથી. તેથી જેટલું બને તેટલો પરોપકાર થાય એજ ખાસ કર્તવ્ય છે. એમ કરવાથી પ્રાણુને મનમાં જે સંતોષ થાય છેપાનંદ થાય છે તે અનિર્વચનીય છે. સ્વઉદરપોષણ એ કાકવૃત્તિ છે, પરેપકાર સંતપણાને યોગ્ય છે અને આ ભવમાં પોતાના સગાનુસાર જેટલે બને તેટલે તે કર્તવ્ય છે. ધનથી, વિચાર દર્શનથી, ભાષણથી, જાહેર હિતના કાર્યમાં ભાગ લેવાથી, પુસ્તક લેખનથી, શુદ્ધ ઉપદેશ આપવાથી અને બીજી અનેક રીતે ઉપકાર બની શકે તેમ છે. પોતાની અનુકૂળતા અને સગોને જેમ બને તેમ પરના હિત માટે બદલાની આશા રાખ્યા વગર-માન પ્રતિષ્ઠાની ઈચ્છા વગર ઉપ
કરો. કીતિપાલનના સૌજન્યને અને માનપ્રતિષ્ઠાની ઈચ્છાના અભાવને વિરોધ નથી એ હવે પછી સ્પષ્ટ કરવામાં આવશે. ૩૪ ષડરિપુ ઉપર તે સામ્રાજ્ય મેળવે છે, એટલે પોતાની જાતના અથવા રમાત્માના જે છ મેટા શત્રુઓ છે અને જે સંસારમાં અધ:પાત કરાવે છે તેના પર તે વિજય મેળવે છે, એટલે તેને જેમ બને તેમ વધારે અંકુશ તળે લાવવા યત્ન કરે છે. વિષય સેવવાની ઇચ્છાને કામ કહેવામાં
For Private And Personal Use Only
