________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જૈન ધર્મ પ્રકાશ.
પ્રકરણ ૨૧ મા ને સાર. આ પ્રકરણમાં એક પ્રકારનો સારરિક ઈહિસાગરૂપ આનંદ સમાચલે છે. વરદરાજાનું સ્થાનભેદ થવાપાનું થાય છે. પ્રથમ ગુણાવળી પાસેથી નટો પાસે અને ત્યાંથી સલા પાસે આ માટે ફરાર છે. અહીં ખાસ ધ્યાન આપવાનું એ છે જે–પોતે અંદરાજા, તેનું જ્ઞાન જાગૃત રહેવાથી બધાને ઓળખે છે, બધી હકીકત જાણે છે. પરંતુ મનુષ્ય ભવમાં અવાંતર નિયંચ દશા પ્રાપ્ત થયેલી હોવાથી વાચા રોકાઈ જવાને લીધે કાંઈ પણ કહી શકતો નથી. કમનું આવું બળવત્તરપણું છે. એ ક ના સુવ્યા. સમજ સમજ પસ્તાય-એ કહેવત અનુસાર અહીં સ્થિતિ છે, આ સ્થિતિ અત્યંત શોચનીય છે. સામાન્ય તિર્યંચોને પૂર્વ સ્થિતિ વિસ્મરણ થયેલી હોવાથી આની જેવું દુ:ખ લાગતું નથી. તે તે પોતાના ખાનપાનમાં આસક્ત રહે છે. અને તે જેવું ને તેવું તેના જેવું થયું છે. પરંતુ પાણીએ કર્મ કરતાં જ વિચાર કરવાનો છે, ઉદય વખતે વિચાર કર્યો કામ આવતું નથી.
અહીં બીજે હનીય કર્મનો પ્રચાર વા જેવો છે. તે અવ્યક્તપણે '4' કેટલું કામ કરે છે. કુકડાને હલકુલ નહીં એાળખવા છતાં પ્રેમને તેના ચાંચ વિગેરેના પછી–તેને એવાથી એક પ્રકારને આનંદ આવે છે, અને ને તેને વારંવાર પર કરવા ઈ છે. આ મેહનીય કમની કરાવેલી ચેષ્ટાઓ છે. તે અનેક પ્રકારના પાદૃગળિક પદાર્થો ઉપર પ્રથમ રાગ કરાવી પછી તેના વિયાગ વખતે શોકમાં નિમગ્ન કરી મૂકે છે. તેનું એક છત્ર રાજ્ય સર્વવ્યાપી છે. તેના ફંદમાં તે માત્ર રાની મમ્હારાજ ફસાતા નથી, બીજાઓને તો તેની પાસે આજરોજ નથી. તે તે તેને આધીન જ થઈ જાય છે અને તે જેમ નચાવે તો ય નાચે છે અને તે જેવી પ્રેરણા કરે તેવી રોકાઓ કરે છે.
જુઓ મહનો પ્રચાર ! પતિનું નામ, તેના શહેરનું નામ, તેને ગામનેતેના ઘરને કુકડો પણ અત્યંત વહાલું લાગે છે. મકરધ્વજ રાજાને પણ જામાતા વસુર સંબંધ હોવાથી તેને પાછું તેના પર પ્રેમ આવે છે. તે નાને તેની હકીકત પૂછે છે, નટે કહે છે, અારસો કે પછી પગે ચાલતા, દેશપરદેશ ફરતા નવ વર્ષે તે અહીં આવે છે. આજની જેવા રેલવે, તાર વિગેરેના કે પિસ્ટના પણ તે કાળે સાધન હાય એમ જણાતું નથી. આ કેસના નથી ખબર મળ્યા છતાં પણ ત્યાં માણસ એકલી ખબર કઢાવવાની કે દરોજાને તેડાવવાની કશી તજવીજ આખારડ દેશના રાજા પફ કરી શકતો નથી. એ સાધનનો અભાવ સૂચવે છે.
મકરધ્વજ રાજાની સારી સેળવીને નટે ત્યાં ચાતુર્માસ વ્યતીત કરવા રોકાયા છે. રાજા પણ તેઓના ને કુટના પ્રસંગમાં વધારે આવવાની ઈચ્છાથી જ તેમને રહેવાની આજ્ઞા આપે છે. ન. પણ દરરોજ રાજા પાસે આવીને તેને પ્રસન્ન
For Private And Personal Use Only
