________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૮૮
જનધનું પ્રકાશ.
જુએ છે અને તેમાં એટલે આસક્ત થઈ સબડકા મારે છે કે તેને તેનું જીદગીનું સુખ જાગે પ્રાપ્ત થયું હોય, તેની મોટી ઈચ્છા પૂરી થઇ હોય એમ ત માને છે અને સાથે રાઈના સ્વાદની, અન્ય સ્થળે ખાધેલ સેઈની અને ખવાના આનંદની એવી વાતો કરે છે કે તેને તેણે જમવામાં જ પ્રાપ્ત મળી ગયું હોય એમ તે ગણે છે, ખાધેલા દૂધપાકને તે પોતાના જ માને છે અને જેટલું ખવાય તેટલું ખાય છે. સાધ્ય દૃષ્ટિવાન્ જીવ પણ ખાય છે ખરે, પરંતુ તેને તેમાં કાંઈ વિશેષતા દેખાતી નથી. તે દેહને ભાડું આપવા તુલ્ય સમજે છે, દૂધપાક અને અન્ય પદાર્થોમાં તેને તફાવત લાગે નથી અને તે રસથી ખાતે નથી. તેને ખાતાં ખાતાં વિચાર થાય છે કે આ પ્રાણીઓ મેરૂ પર્વત જેવડા મેટા ઢગલા થાય તેટલા પદાર્થો ખાધા પણ તેને તૃપ્તિ થઈ નહિ. વળી ખાવાના હેતુ પિટ ભરવાનો નથી પણ શરીર જે ગપ્રક્રિયામાં અને આત્મપ્રગતિ કરવામાં સાધનભૂત છે તેને પિષણ થાય તેવી રીતે ગૃદ્ધિ વગર જે મળે તે ખોરાક આપવાને છે. તે ખાધેલ વસ્તુને પોતાની માનતો નથી પણું શરીરપષણ માટે જરૂર હોય તેટલા પૂરતી જ તેને ઉપયોગી માને છે અને પ્રમાણે જરૂર જેગું ખાય છે. ખાવાના પ્રસંગે પણ તે વિચારણા આયાતનીજ કરે છે અને વાત કરે છે તે તે પણ સ ધક જીવને ઉચિતજ હોય છે. ભજન સંબધી વાત કરે તે પણ ભેજન ઉપર વૃદ્ધિ થાય તેવી વાત કરતા નથી, પણ તેમાંથી સારભૂત તત્વ તારવી કાઢે છે. આવી રીતે એકને એક ક્રિયા કરવામાં પણ સાધક જીવમાં અને સંસારી જેમાં બહ તફાવત રહે છે અને તે તફાવતનું કારણ રાગદ્વેષની તરતમના છે. એ રાગ દ્રપની તક્તમાતાને પરિણામે ત્યારે સાધક જીવ અતિ અલપ કર્મ બંધ કરે છે અને કોઈવાર સદ્વિચારને પરિણામે નિર્જરા પણ કરે છે ત્યારે સંસારરસિક પ્રાણી મહા આકરા તીવ્ર કમ બાંધે છે. એકજ યિામાં આવી રીતે રાગ દેપ કર્મબંધનને અંગે માટે તફાવત પાડે છે અને તે તફાવતને લઈને કર્મની ચીકાશમાં મોટો તફાવત છે છે. જેમ રાગથી ઉપર જણા
વ્યું તેના કર્મ બંધનને અ રિ પ છે તેમ પથી પણ એમજ થાય છે. મીઠું ઓછું હોય કે સેઈ ફીકી થઈ હોય તો સેઈ કરનાર પર ગુસ્સે થઈ જનાર, થાળી પછાડી જમતાં જમતાં ઉભા થઈ જનારની રસવતીમાં કેવી ગૃદ્ધિ હશે તે આપણો દરરોજના અનુભવનો વિષય છે. એમાં રાગ અને દ્વિષ બને મિશ્રિત છે. આવી રીતે રાગ અને કેય કમની ચીકાશમાં બહુ મેટ તફાવત પાડી દે છે, પરંભાવમાં રમણ કરાવે છે અને પ્રાણીની આંતર દશાને મટે ધક્કે પહોંચાડી તેને બાહ્ય ભાવમાં રમણ કરાવે છે.
દ્વેષ કોઇના ઉપર કરે અથવા રાખે તે અત્યંત હાનિકારક દુર્ગુણ છે
For Private And Personal Use Only
