________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
માં શિક્ષા વધારે નથી એનો વિચાર કરવા માટે આપણે એક અન્ય વાત જોઈએ. સ્પતિને વશ થઈ પાંચ મિનિટના સુખ સારૂ અન્ય સ્ત્રી ઉપર બળાત્કાર ( Espદ ) હરનારને કાયદામાં પાંચ વરરાના સખત કેદખાના સુધીની સજા ફરમાવી છે અને એવી સજા થતી જોવામાં આવે છે. તેમાં વધારો ઘટાડો યોગ પ્રમાણે યા છે, પરંતુ પાંચ મિનિટ અને ઉપરોકત ઓ વચ્ચે જે તફાવત છે તે ધ્યાન શાખા પ્ય છે. ગુડાની સત્તા અને સચ પ્રમાણે સજામાં વધારો ઘટાડો થાય છે પણ પાંચ મિનિટથી તો જરૂર વધારે સજા થાય છે. આવી રીતે દેષ કોઈ ઉપર પાંચ દિવસ ક્યાં હોય છે. તેનું પરિણામ કેટલું લાયંકર આવે તે વિચારી જેવા વિષ્ટ છે. વાત એટલી છે કે આ નિરમાને છે જે ફળ મળે છે તે અદશ્ય રીતે પાળે છે. તેથી ખબર પડતી નથી કે અમુક પાપનો ઉદય થશે તે કયા અડલ્મ કાર્ય કે વિચારણાનું પરિણામ હતું, પરંતુ ફળ મળ્યા વગર રહેતું નથી એ ફોકસ જણાય છે. માનસિક, શારીરિક અને સાનિક કદ્ધિમાં પ્રત્યેક પ્રાણમાં જે એટો તફાવત જણાય છે તે આ અબાધિત કર્મના સિદ્ધાન્તને સ્પષ્ટપણે બતાવી આપે છે અને તેનું રહસ્ય જે સમજે તે અન્ય ઉપર દ્વેષ કરવા દોરવાઈ જાય એમ સહજ લાગતું નથી.
ઉપરની હકીકત જાણવા છતાં પ્રાણી દ્વેષ કરવા લલચાઈ જાય છે એ સામાન્ય અવકનથી પણ જોવામાં આવે છે-તેને ખુલાસો કરે પણ ઉચિત છે. પ્રાણીમાં વિચારશક્તિ હોય છે તેને ઉપયોગ તે કરે ત્યારે જ તેને તેનું સામ્રાજ્ય સમજાય છે અને વિચારશક્તિનો ઉપયોગ પછી જે કાર્ય તે કરે છે તે બહુ સુંદર થાય તેમાં નવાઈ જેવું નથી. પરંતુ ઘણીવાર પ્રાણી યંત્રની જેમ કામ કરી નાખે છે. જેમ શરીરમાં કેટલીક ગતિઓ સ્વતઃ ચાલે છે તેમ તે વિચાર કરવા બેસ નથી અને ગમે તે પ્રકારના ક્ષણિક બાહ્ય ભાવને વશ થઈ કાર્ય કરી નાખે છે. દૂરથી એક ઝીણું મગતરું આંખ તરફ આવ્યું અથવા દડે કુદત કુદતો માથા સુધી આવ્યો, તે વખતે જે આંખ તેને દેખીને જ્ઞાનતંતુકારા મગજમાં તેને વિચાર મૂકે, ત્યાં દલીલ ચાલે કે મગતરૂ આંખમાં જાય તો બહુ નુકશાન થાય માટે તેને અટકાવવું જોઇએ અને દડાથી માથાનો બચાવ કરવા માથાને પાછું ખેરી લેવું જોઈએ અથવા બાજુ પર ઢાળી દેવું જોઈએ અને પછી મુખ્ય થીને તેમ કરવા હુકમ થાય અને તેવી રીતે કામ ચાલે તો વિચાર થયા પહેલાં તે મગ તરૂ આંખમાં ચામું જાય અને દડે માથાને વાગી ચૂકે; પણ તે પ્રસંગે યંત્રની માફક કામ ચાલે છે અને બચાવહારો પોતે જ કામ કરી લે છે. આંખના પોપચાં, શાળાનાં દ્વારપાળા અને નાક વિગેરે ઘણુ ક્ષકો શરીરમાં છે અને જરૂરને પ્રસંગે
એ મગજ તરફથી હુકમની રાહ જોયા વગર સ્વતઃ કામ કરી શકે છે અને
For Private And Personal Use Only
