________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જૈનધમ પ્રકાશ,
દવાથી અને ત્યાગની શરૂઆત તેનાથી થતી હાવાથી તેની પણ બહુ અગત્ય બતાવવામાં આવી છે અને છેલ્લે ઉપાય માક્ષના તરફ દ્વેષભાવને! ત્યાગ કરવા એ છે. એ ચતુર્થી ઉપાય આપણા ચાલુ વિષયને અંગે ઘણા અગત્યને છે તે જરા સ્પષ્ટપણે જણાવીએ.
(
ઘણુ! સંસારરસિક જીવેાને એમ લાગે છે કે મેક્ષમાં જઇને કરવુ શુ? જ્યાં સુંદર સ્ત્રીએના દ્વાવભાવ યુક્ત વિદ્યાસે ન હોય, જ્યાં ગીત ગાન ચાલતાં ન હેાય, જ્યાં કાંઈ મિષ્ટાન્ન ઉડાવવાનાં ન હોય, જ્યાં ચક્ષુને તૃપ્ત કરનાર સુંદર રંગે ન હય, જ્યાંનાસિકાને તૃપ્ત કરનાર સુગધી પદાર્થો ન હેાય અને જયાં સંસારની આનંદયુક્ત ધમાલ ન હૈાય ત્યાં જઈને કરવુ શુ ? આ પ્રમાણે જેને મેાક્ષ તરફ પ્રેમ થતા ન હેાય તે પ્રાણી તેની પ્રાપ્તિના ઉપાય કરી શકે ન‚િ આવા પ્રાણીઓના ખ્યાલ તદ્ન ખાટો છે એ .જણાવવાની જરૂર નથી. આ પ્રાણીએ ઇંદ્રિયતૃપ્તિનાં સાધનેામાં અથવા તેની તૃપ્તિમાં સુખ માન્યું છે તે તદન તુચ્છ છે, સ્થૂળ છે અથવા વધારે સ્પષ્ટ રીતે કહીએ તે તે સુખ છેજ નિહ. માનસિક સુખ આગળ તે નકામુ છે, તુ છે, અર્થ વગરનુ છે. એક સુંદર લેખ વાંચતાં કે તેમાં કલ્પના રડાવતાં અથવા ન્યાયની કેર્ટોમાં દલીલ કરતાં જે અભિનવ આનંદ થાય છે તે વિશેષ છે. આથી પણ વધારે આનંદ સ ંતેષ, દયા, વાત્સલ્ય આદિ હુદ યના શુાના અમલ કરતાં થાય છે. આધ્યાત્મિક આનંદ એ આ સથી વિલક્ષણ પણ અતિ ઉન્નત છે. એ પ્રાપ્ત કરવા માટે ચેતનને વિભાવમાંથી પાછે! હઠાવી તેના મૂળ સ્વભાવમાં લઈ જવા જોઇએ અને તેને માટે પ્રથમ તે ભાવ તરફ રૂચિ પ્રાપ્ત કરવી જેઈએ. એ રૂચિ પ્રાપ્ત કરવારૂપ દશાને મેક્ષદ્વેષ કહેવામાં આવે છે. ત્યાં સુધી એવી વિશાળ આત્મવિચારણા ન થાય ત્યાં સુધી સાધ્યની સ્પષ્ટતા થતી નથી અને આ મેક્ષ દ્વેષ એ ચેગપૂર્વસેવાને અગે એટલે અગત્યને! ઉપાય ગણવામાં આવેલ છે કે જે તે ન હેાય તેા ખાકીના ગુરૂ દેવપૂજન, સદાચાર કે તપ ગમે તેટલી ઉત્કૃષ્ટ હૃદ સુધી ફરવામાં આવે છતાં પણ તે સર્વ નકામા થઈ પડે છે. મેાક્ષદ્વેષને આટલુ અગત્યનું સ્થાન આપવામાં આવ્યું છે તે બહુ વિચારવા યોગ્ય છે.
6
આનંદઘનજી મહારાજ ચેગપ્રાપ્તિના ઉપાયને અંગે ચેગપૂર્વ સેવા કરવાનુ... જણાવતાં શ્રી સ’ભવનાથના સ્તવનમાં ભૂમિકાની શુદ્ધિ કરવાનું ભાર મૂકીને જણાવે છે. જયાં સુધી ભૂમિકાની શુદ્ધિ કરી હૃદયની નિર્મળતા કરવામાં ન આવે ત્યાં સુધી તેના પર ગમે તેટલાં ચિત્ર આળેખવામાં આવે તે સર્વી નકામા જાય છે અને મૂળ વસ્તુની જરાપણુ કિંમત વધારતા નથી. તેથી તેએશ્રી કહે છે કે “ સેવન કારણ પહેલી ભૂમિકા, અભય અદ્વેષ અખેદ
For Private And Personal Use Only
"
