________________
(૧૯) " वाहुतिन च स्नानं न श्राद्धं देवतार्चनम् ।
दानं वा विहितं रात्रौ भोजनं तु विशेषतः" ॥१॥ રાત્રિમાં આહુતિ, સ્નાન, શ્રાદ્ધ, દેવપૂજન અને દાન, એટલાં વાન નહિ કરવા જોઈએ, તેમાં પણ ભેજન તે વિશેષ કરીને ન
કરવું.
રાત્રીજનને માટે આવાં સ્પષ્ટ પ્રમાણે હોવા છતાં, ખેદને વિષય છે કે—કેટલાક રસનેન્દ્રિયના લાલચુ મનુષ્ય નિર્માલ્ય વચનેને આગળ કરીને રાત્રિભોજન કરતાં અચકાતા નથી, એટલું જ નહિ, પરન્તુ બીજા ભેળા લેકેને પણ રાત્રિભૂજન કરવા તરફ દોરે છે. આવા રાત્રિભેજનમાં આનંદ માનનારા મહાનુભાવોએ વિચાર કરે જોઈએ છે કે–રાત્રિભેજનથી કેવી કેવી આફત ઉઠાવવી પડે છે? રાત્રિભૂજન કરનારને એ તે ખબર જ નથી રહેતી કે ભેજનમાં કેવા પ્રકારના છ આવીને પડે છે. અને જે તેવા જ આવીને ' પડે, અને તે પેટમાં જાય તે કેવી કેવી જાતના રોગો ઉત્પન્ન થાય છે? તેને માટે એગશાસ્ત્રમાં કહ્યું છે કે" मेघां पिपीलिका हन्ति यूका कुर्याजलोदरम् ।
कुरुते मक्षिका वान्ति कुष्ठरोगं च कोलिकः ॥१॥ कण्टको दारुखण्डं च वितनोति गलव्ययाम् । व्यञ्जनान्तनिपतितस्तालु विध्यति वृश्चिकः ॥२॥ विलग्नश्च गले वालः स्वरभङ्गाय जायते । इत्यादयो दृष्टदोषाः सर्वेषां निशिभोजने" ॥३॥
જે ભજનમાં કીડી આવે, તે તે બુદ્ધિને નાશ કરે છે, જૂ આવે, તે જલેદાર થાય છે, માંખ આવે તે વમન કરે છે, કળીયે કેને કરે છે, લાકડાને કકડે ગળામાં આવે, તે વ્યથા થાય છે, શાકાદિમાં જે વીંછી આવે તે, તાળવાને તેડીને પ્રાણને નાશ કરે છે અને ગળામાં જે વાળ આવે, તે તેથી સ્વરભંગ થાય છે.
