________________
( ૩ )
स धार्मिको यः परमर्म न स्पृशेत्
આ ટીક્ષિતો ચ: સટ્રીક્ષતે સવા ” || ૨ ||
પ'ડિત તેજ છે કે—જે ઇન્દ્રિયા વડે કરીને અખડિત છે. તાપસ –મુનિ તેજ છે કે—જે બીજાના તાપને દુઃખોને દૂર કરે છે. ધાર્મિક તે છે કે—જે બીજાના મર્માનું ઉદ્ઘાટન કરતા નથી અને દીક્ષિત અર્થાત્ ત્યાગી તેજ છે કે-જે હમેશાં સારીજ દષ્ટિ રાખે છે.
ખરેખર, ઇંદ્રિયરૂપી ચપલ ઘેાડાએ જરૂર મનુષ્યને દુર્ગતિ રૂપ ઉન્મામાં લઇ જાયછે, આ, હિન્દુધર્મ શાસ્ત્રાનુસાર જગમાં પૂજ્ય ગણાતા હિર, હર, બ્રહ્મા વિગેરે કેવા પરાધીન થયેલા છે? હિર લક્ષ્મીને આધીન બન્યા છે, હર પાતીના પાશમાં પડયા છે અને બ્રહ્માએ સાવિત્રીના સાથ કરેલ છે. જેવા જેવા હુકમા લક્ષ્મી, પાતી અને સાવિત્રીએ કરેલા છે, તેવાં તેવાં કાર્રી હરિ, હર અને બ્રહ્માને કરવાં પડયાં છે, ત્યારે ખીજા પ્રાણિયાની તે વાતજ શી કરવી ? ઇંદ્રિયરૂપ અશ્વને ઉન્મામાં નહિ જ દેશ માટે તીર્થં કરાએ પેાતે પ્રયત્નશીલ થઈને પછી જનસમૂહના હાથમાં સદુપદેશ રૂપી દોરી આપી, અને કહ્યુ :- આ વચનાને તમે હંમેશાં સ્મરણમાં રાખશે, તા તમારી ઇદ્રિચા કદાપિ ઉન્મત્ત થશે નહિ; ’ યાદ રાખવું જોઇએ કે-ઇંદ્રિયારૂપી ચપલ ઘેાડાઓ, વૈરાગ્ય રૂપી દોરડા વિના કદાપિ સન્માર્ગ પર આવવાવાળા નથી. અને તેટલાજ માટે તીકરના ઉપદેશમાં પ્રતિસૂત્રમાં જ્ઞાન, દર્શન અને ચારિત્રની રક્ષા કરનાર વૈરાગ્યરસ ભરેલે છે. તેને યાદ રાખવાથી ઇન્દ્રિયરૂપી ઉન્મત્ત ઘેાડાઓ કદાપિ ઉન્માગ માં જશે નહિ.
અહિં` લગાર એ શ ́કા ઉદ્ભવે તેમ છે કે કેટલાક જીવે જિનવચન જાણે છે, તથાપિ વિષયાસક્ત જોવામાં આવે છે, તેનુ કારણ શું ?’ એનુ` કારણ એટલુંજ છે કે—તેવા ભવાભિનંદી જીવોએ જિનવચના પરને માટે જાણ્યાં છે, પેાતાને માટે નથી જાણ્યાં. જો તેમણે પેાતાના હિતને માટે જાણ્યાં હોય, તેા તે કદાપિ વિષયાસક્ત હોઈ શકે નહિ', જેણે ભવસ્વરૂપને સારી રીતે જાણી લીધું છે, તે તેા વિષયને
