________________
BBURBEERBRUIKABARBGBUBBBBBBBBBBarcellot Ellos/
8888888888888888888888888888888888I&USHSHSH8888888888888888888888888888888
સૂક્ષ્મ ક્રિયા અપ્રતિપાતી ત્રીજું ધ્યાન તે સર્વજ્ઞને હોય છે, અને આર્ય પુરુષોએ ચોથું ધ્યાન ક્રિયારહિત કહેલું છે.
ભાવાર્થ-મોક્ષ જવાના નજીકના સમયે કેવલી-સર્વજ્ઞને આ ધ્યાન હોય છે. પ્રથમ તેઓ મનયોગ અને વચનયોગને રોકે છે, અને અરધી કાયાનો યોગ રોકતા સૂક્ષ્મક્રિયા અનિવૃત્તિ નામનું ત્રીજું શુક્લધ્યાન હોય છે. આ પ્રસંગે સૂક્ષ્મ ક્રિયા અને પ્રવર્તમાન પરિણામ એ બન્નેથી પાછા નહિ હઠવારૂપ સ્થિતિ હોય છે. ઉચ્છવાસ-નિઃશ્વાસરૂપ શરીરની ક્રિયા તદ્દન સૂક્ષ્મ હોય છે અને તે સ્થિતિથી તે પાછા પડતા ન હોવાથી એ ભેદને સૂક્ષ્મક્રિયા અનિવૃત્તિ કહે છે.
મન, વચન, કાયાના ખાતર અને સૂક્ષ્મ યોગોનો સર્વથા આ ચોથા ભેદમાં રોધ કરવામાં આવે છે. મેરુપર્વતની માફક તેના યોગ અને પરિણામની સ્થિતિ નિશ્ચળ અને કંપાવી ન શકાય તેવી હોય છે. આ ક્રિયાને શૈલેશી ક્રિયા કહે છે. અહીં સર્વ ક્રિયાનો સર્વથા વિચ્છેદ થાય છે અને તે સ્થિતિમાંથી પાછું ઉત્થાન થતું નથી એટલે આ ભેદને વ્યચ્છિન્ન ક્રિયા અપ્રતિપાતી શુકલધ્યાન કહે છે.
तत्र त्रियोगिनामाद्यं द्वितीयं त्वेकयोगिनाम् । सर्वज्ञः क्षीणकर्मासौ केवलज्ञानभास्करः ॥२०॥
મનાદિ ત્રણ યોગવાળાને પહેલું સુકુલધ્યાન હોય, એક યોગવાળા યોગીને બીજું શુક્લધ્યાન હોય. તે બીજા શુકુલધ્યાનમાં સર્વજ્ઞ, ક્ષીણકર્મા અને કેવલજ્ઞાનરૂપ સૂર્ય સમાન થાય છે.
પહેલા પૃથકૃત્વ વિતર્ક સવિચાર શુક્લધ્યાનમાં મન, વચન, કાયાના ત્રણે યોગ હોય છે, બીજા શુકુલધ્યાનના ભેદમાં મનાદિ ત્રણ યોગમાંથી કોઈ એક યોગની મુખ્યતા હોય છે. કેમ કે બીજા ભેદમાં સંક્રમણ-યોગથી યોગાંતર
PUBBBUBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBURGERBRUBBBBBBBURURKRUPURUBUBURUBURBERUBBARLOS
BEYBURRRRRRRRRRRRRROABSPERREBRERURURUBURBS
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
