________________
GEBIEBERHUBSAUSBILJEX1332PS/BISBREZZA
EITUSI
ઈચ્છoછoછછછછછછછછછછa®®ee®®®ea®ચ્છિછછછછછછુoછછછછછછછછaછoછa®છત્ર
છે સંવૃત્ત હોય, (સંવરયુક્ત હોય-વૃત્તિને સંકોચનાર હોય) ધીર
હોય, (ઉપસર્ગ-પરિષહમાં ધીર રહી શકે તેમ હોય) તેવા ધ્યાનને ધ્યાનની સિદ્ધિ હોય છે. ___ खपुष्प मथवा शृङ्गं खरस्यापि प्रतीयते ।
न पुनर्देश कालेपि ध्यानसिद्धि गुहाश्रमे ॥१७॥ .
આકાશને પુષ્ય અને ગધેડાને શીંગડા નથી હોતા. કદાચિત્ત કોઈ દેશકાલમાં એની હોવાની પ્રતીતિ હોઈ શકે, પરંતુ ગૃહસ્થાશ્રમમાં ધ્યાનની સિદ્ધિ હોવી તો કોઈ દેશકાળમાં સંભવિત નથી.
અહીં કોઈને પ્રશ્ન થઈ શકે કે “સિદ્ધાંત”માં અવિરત સમ્યદૃષ્ટિને તથા શ્રાવકને ધર્મધ્યાન હોય છે. એમ કહ્યું છે. તેના સમાધાનમાં અહીં આ ગ્રંથમાં મોક્ષના સાધનરૂપ ધ્યાનનો અધિકાર છે, એ અપેક્ષાએ રત્નત્રયધારી મુનિઓને જ ધર્મધ્યાન અને શુક્લધ્યાનની મુખ્યતા હોય છે. સમ્યગ્દષ્ટિ શ્રાવકોને ધર્મધ્યાનની જઘન્યતા ગૌણતાએ હોય છે. માટે અહીંયા શ્લોકમાં મુખ્યતાની અપેક્ષાએ કથન છે. સ્યાદ્વાદમતમાં મુખ્ય-ગૌણ કથનીમાં વિરોધ નથી હોતો.
મિથ્યાષ્ટિને ધ્યાનની સિદ્ધિનો નિષેધ दुर्दशामपि न ध्यानसिद्धिः स्वप्नेऽपि जायते । गृहतां दृष्टिवैकल्याद्वस्तुजातं यदच्छया ।
(જ્ઞાનાર્ણવર્ગ-૪ શ્લોક ૧૮) અર્થ : દષ્ટિની વિકલતાને લીધે વસ્તુસમૂહને પોતાની ઇચ્છાનુસાર ગ્રહણ કરવાવાળા મિથ્યાદષ્ટિઓને ધ્યાનની સિદ્ધિ સ્વપ્નમાં પણ થતી નથી.
BBURURUBURUZVERBOROBUDURGRUBUBBBBBGRUBURBEGBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBVABBR
BCC SBOBOBOBOROBBERSEBBERORUBUBURBURGBURGER
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
