Chikitsa Kalika

Author(s): Narendranath Mtra
Publisher: Mitra Ayurvedic Pharmacy

Page 241

२२८
चिकित्साकलिका। रास्त्रावरीसरलसैन्धवसारिवाभिः युपणिनीमधुरभेषजसंयुताभिः ॥ ३४३ ॥ एताभिरर्धपलभागविभाजिताभिस्तैलाढकं सयवकोलकुलत्थतोयम् । पक्कं पृथक् सदशमूलजलं जनानामेतद्भिषभिरुदितं पवनामयनम् ॥ ३४४ ।। यान्यत्र पश्च कथितानि मया मृदूनि तैलान्यमूनि पवनामयनाशनानि । सेव्यानि दुर्बलवपुर्वलवर्द्धनानि योषिद्गमाय भुवि भूमिभुजां भवन्ति ॥ ३४५ ॥ स्त्रीणां सुखप्रसवनाय च गर्भिणीनामुद्गाढगात्रगुरुगर्भभरालसानाम् । त्वङ्माईवाय वपुषि प्रमदाजनानां
दन्तोद्गमेषु च शिशोर्दशनोद्गमाय ॥ ३४६ ॥ छिन्नोद्भवा गुडूची तस्याः पलशतम् । सरणी प्रसारणी तस्याश्च शतं पलशतम् । रास्नाशतं राना रसना तस्याः शतम् पलशतम् । सहाचरादथवा बलायाः शतं पलशतमिति सम्बन्धः । अम्भसः सलिलस्य द्रोणे शृतं क्वथितम् । अतोऽस्मात् गुडूच्यादीनामन्यतमे कषाये पादस्थिते चतुर्भागावशेषे पयसि च दुग्धे चतुर्गुणे तैलादस्मिन् लामजकादिभिरर्द्धपालिकैः कल्कैः तैलाढकं पक्कं सयवकोलकुलत्थतोयमिति तैलाढकविशेषणम् । कोलानि बदराणि । यवकोलकुलत्थानां त्रयाणां पलशतं सलिलद्रोणे प्रक्वाथ्य चतुर्भागावशेषं तोयं ग्राह्यम् । सदशमूलजलमिति । एतदपि तैलाढकविशेषणम् । तेन दशमूलस्य पलशतमुदकद्रोणे क्वथितं चतुर्भागावशेष दशमूलजलं क्वाथं पृथग्गुडूच्यादिभिः पक्कं जनानां प्राणिनामेतत् पवनामयनं वातविकारघ्नं भिषभिरुदितं कथितम् । इत्याभिरर्द्धपलभागविभाजिताभिर्लामजादिभिः