________________
भूमिका
भांडारकर प्राच्यविद्या संस्थेत प्राकृत-इंग्रजी महाशब्दकोशाचे काम करत असताना आरंभीच्या पाच वर्षात, विविध प्रकारच्या प्राकृत भाषांत लिहिलेल्या ग्रंथांतून सुमारे पाच लाख शब्दपट्टिका तयार करून, त्यांची अकारानुक्रमे वर्गवारी केली. कोशात काम करणाऱ्या अभ्यासकांच्या चमूने, हे प्रचंड काम पहिल्या पाच वर्षात बरेच पूर्णत्वास नेले. त्यानंतर त्या शब्दपट्टिका अर्थासहित पूर्ण करण्याचे काम चालू झाले. त्यावेळी ‘कोडल्ल’, ‘कोडिल्ल’, ‘कोडल्लय', 'चाणक्क', 'चाणिक्क' अशा शब्दपट्टिका लक्षणीय प्रमाणात दिसून आल्या. आश्चर्य म्हणजे त्या प्राय: सर्वच्या सर्व, जैनांनी लिहिलेल्या प्राकृत ग्रंथांतील होत्या. “जैन साहित्यात चाणक्याचा शोध घेतला पाहिजे” – अशी खूणगाठ त्याच वेळी मनात बांधली.
कित्येक वर्षे हे विचारांचे बीज सुप्तावस्थेत तसेच मनात पडून राहिले. अंदाजे जुलै २०१० ला चाणक्यविषयक प्रकल्पाची रूपरेषा आखली. जैन ग्रंथांचा जसजसा
