________________
કુરાનમાં અંદર દાન.
છપ
રૂપાની ઘંટડી જેવા મુદ-મીઠા અવાજે શાહજાદી ફરી હસતાં હસતાં બલી-બિરાદર! નસૂઆ ! તને માક છે. પણ હા એક કામ કરશે કે ? તે તારે ગુનેહ હું ને મહારે ખુદા બેઉ માફ કરીશું.”
“બાનું હું હવે તમારે વેચાણ બંદ (ગુલામ) છું. તમે ફરમાવશો તે હુકમ બજવવા બશરોચસ્મથી તૈયાર છું. ફરમાબાનું ફરમા. અબઘડી બજાવીશ.”
તે તે બિરાદર, હમણાંજ જને હાર મહેલની નીચેની ઝુંપડીમાં રહેતી મહારી બાંદી-ગુલામડી કે જે તમારા ઘરના જ અન્નપાણી પર જીવતી ને મારી ચાકરી કરતી. તેની ઝુંપડી નીચે ઉભા રહી એક દિવસ મેં અજાણે એક સળી તેના છાપરામાંથી તેડી દાંત બોતર્યો હતો. તે સળી લેવાની પરવાનગી મેં તેની પાસે લીધેલી નહિ. આ વગર આપે લીધેલી પારકી સળી મેં વાપરી ફેંકી દીધી પણ તે પાપને લીધે મહારા આ અપૂર્વ સુખમાં આ સાપ મહારે હેઠે લટકી રહ્યા છે ને કખ દે છે. સળી લઈ કરેલું દેવું-સાપના દેશ ખમી પાવવું પડે છે. તે જરા તે ડોસીને આ મહારી હકીક્ત નિવેદન કર ને મારા તરફથી તેને કહે કે મારો તે ગુનેહ માફ કરે તો આ સર્ષના દુઃખથી હું મુક્ત બની.”
એક પાળેલા કુતા મિશાલે તે દે, ને તે ડેસીને ત્યાં પહોંચે. તેણે જઈ જોયું તે તે ડોરી-પિતાની વહાલી શાહજાદીના મૃત્યુને માટે રોકકળ કર્યા કરતી હતી. તેને જ્યારે નસુઆએ આ સંદેશે કવિ ત્યારે ડોસી બેલી-“અરે ભાઈ, તે મારી લાડકી માટે તે હું ભરવા તૈયાર છું તે એક સીની માફીની તે વાત જ શી ? જ માફી આપી છે.”
મારી મેળવી કસ્તાનમાં જઈ પિટીમાં જુવે છે તે શાહજાદી સર્ષની બલાથી મુક્ત થઈ નિરાંતે કુરાન વાંચ્યા કરે છે, ને તેના મુખપર મધુર સ્મિત વિલસી રહ્યું છે.
છેવટે શાહજાદીએ નસુને કહ્યું કે “ સુઆ ! વગર માગે લીધેલી એક સળીથી આ કષ્ટ ભોગવવું પડ્યું તે તું હમેશાં જે કફનેને એબો–આબરૂ લૂટી લે છે તેને શું બદલે તને મળશે?”
આટલું બોલી રાહુકાદી કુરાન વાંચવામાં લીન થઈ ગઈ, ને નસુઆ વિચાર કરતા કરતે ચાલ્યો ચાલ કબ્રસ્તાનના મધ્ય ભાગમાં આવી ઉભો. ને વિચારવા લાગ્યું કે, અરેરે ! માત્ર એક સળી ધણીની આજ્ઞા સિવાય લેવાથી આવી પવિત્ર બાનુને સાપનું દુઃખ ભોગવવું પડયું તે હજારે કફન વગર રજુએ આવી પાપ દ્રસ્થિી લુટી લેનાર હું અધમની શું દશા થશે? તેબા, તેબા બા, ખૂદા માફ કર. તે પછી તેણે ઘણી ઘણું તબાહ પિકારી–પરમેશ્વર પાસે પિતાના ગુનાહની માફ માગી પુનઃ અદત્તાદાન-કદી પણ નહિ લેવા પ્રતિજ્ઞા કરી પિતાના સ્થાનમાં આવી ઉપસ્થિત થયા.
તેણે જે તબાહ પિકારી-માફ માગી તે પરથી “બતનસુખ” નામને ગ્રંથ લખવામાં આવ્યું છે. તે કુરાનમાં સ્થળે સ્થળે આવતે તોખા શબ્દ તે તેના જ શબ્દો ઉપરથી લખાય છે, છેવટની સુઆની અંદગી સુધરી ગઈ ને પવિત્ર બની ગયે. '
ઉપરનું અદત્તાદાનનું શાંત અમારા જૈન બાંધવેને સારે બધ આપી શકશે એમ ઇરછી વરમું છું.
